Λίγες ακόμα πληροφορίες για την Γενιά της Αμφισβήτησης

Λίγες ακόμα πληροφορίες για την γενιά της αμφισβήτησης

     Το τελευταίο διάστημα διαβάζω ποιητές και ποιήτριες της τρίτης μεταπολεμικής γενιάς ή Γενιάς του 1970. Διαβάζω το έργο που έτυχε παλαιότερα να βρω στο εμπόριο και να αγοράσω ή να φωτοτυπήσω. Ταυτόχρονα, αντιγράφω στην ιστοσελίδα μου, στοιχεία και πληροφορίες που τυγχάνει να γνωρίζω για την γενιά αυτή συγγραφικά. Και πιστέψτε με, η αντιγραφή στοιχείων στον ηλεκτρονικό υπολογιστή-ακόμα και με έναν «πρωτόγονο ηλεκτρονικά τρόπο» όπως ο δικός μου, πέρα από τις εύλογες ενστάσεις περί καλλιέπειας του κειμένου ή σωστής ορθογραφίας του, δεν είναι εκείνο που καθορίζει την δική μου προσπάθεια, όσο η κούραση που προέρχεται από την πολύωρη αντιγραφή, το πρήξιμο των κάτω άκρων, οι πόνοι στην μέση και οι σουβλιές στον αυχένα και φυσικά, η κούραση των οφθαλμών. Αυτά όμως τα σωματικά προβληματάκια που παρουσιάζονται σε όποιον ή όποια αντιγράφει ή γράφει κείμενα στον ηλεκτρονικό του υπολογιστή, όχι από  επαγγελματική υποχρέωση αλλά ερασιτεχνικά και από προσωπική ευχαρίστηση, αναπληρώνονται, όταν αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει ένα μικρό κοινό, από το εσωτερικό και από το εξωτερικό, αναγνωστικό άγνωστό του, που μπαίνει και διαβάζει τα πρόχειρα αν σας ευχαριστεί κείμενα ελεύθερα. Επιλέγει τις πληροφορίες που θέλει ή χρειάζεται που ίσως να μην τις βρίσκει σε άλλες ιστοσελίδες καλύτερα οργανωμένες, περισσότερο τεχνικά άρτιες, με ορθογραφικό έλεγχο που δεν ενοχλεί τις ευαισθησίες των γραμματοφρονούντων, εμπλουτισμένων κειμένων με εξώφυλλα βιβλίων ή φωτογραφίες συγγενικές με το θέμα. Εύλογα μπορεί ο οποιοσδήποτε ή η οποιαδήποτε να σου αντιτείνει, καλά και ωραία αυτά που γράφεις αλλά δεν σε υποχρεώνει κανένας. Και θα έχει δίκιο. Όμως, ας μου επιτραπεί να εκθέσω το επιχείρημά μου, για όσο ακόμα διάστημα είναι ανοιχτή και ελεύθερη αυτή η ιστοσελίδα, και δεν αρνήθηκα σε κανένα άτομο που θα ήθελε κάτι να πει ή να δημοσιεύσει σχετικά με την Ποίηση, την Τέχνη, τον Πολιτισμό. Φτάνει να έχει αίσθηση του χιούμορ και να μην κατηγορεί τον κόπο άλλων δίχως αφορμή και αιτία. Λοιπόν για να μην μακρηγορώ. Όταν Κάποιο γνωστό άτομο μου δημιούργησε αυτό το μπλοκ, όσο πιο απλά γίνεται για μένα τον αδαή στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, η φιλοσοφία μου ήταν να «καταγράψω» την κοινωνική και πολιτιστική ιστορία της δικής μου γενιάς, του 1980. Εφόσον δέχτηκα τα χρονολογικά όρια 1940-1955,σαν προσδιοριστικά της γενιάς του '70. Δηλαδή την ηλικία γέννησης των ελλήνων και ελληνίδων δημιουργών που γεννήθηκαν ανάμεσα σε αυτήν την χρονική περίοδο όπως την καθόρισαν άλλοι αρμοδιότεροι και σπουδαιότεροι εμου, και ο γράφων, είχε γεννηθεί μετά την ημερομηνία αυτή. Όπερ σημαίνει, ότι, ανήκει στην επόμενη γενιά των ελλήνων και ελληνίδων που παρουσιάστηκαν συγγραφικά δημόσια και μουτζουρώνουν τα χαρτιά όπως είχε γράψει παλαιότερα μεγάλος ποιητής μας. Κλείνοντας αυτήν την εισαγωγή και ολοκληρώνοντας τις σκέψεις μου να πω ότι, γρήγορα, γράφοντας και δημοσιεύοντας τα κείμενα αυτά, ότι πρώτον, δεν ήθελα η ιστοσελίδα αυτή να έχει μονοθεματικό χαρακτήρα, δεν ήθελα να δημοσιεύσω μόνο ένα μεγάλο μέρος από τις παλαιότερες δημοσιεύσεις μου, κριτικές κλπ., ώστε να έχει ένα προσωποπαγές πρόσωπο η εικόνα της. Τα ζητήματα της ζωής και της τέχνης των ανθρώπων θεωρώ, ότι εδώ και δεκαετίες πλέον, με την συνταρακτική αλλαγή των ιστορικών, πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών είναι κοινά, πολύπλοκα, πολλές φορές άλυτα ή κατορθώνουμε εμείς οι απλοί άνθρωποι και κατ’ επέκταση οι καλλιτέχνες, να δώσουμε λύση ή να βρούμε διεξόδους που καλυτερεύουν κατά τι, τις ζωές μας. Δεν ήθελα επίσης να είναι και πάλι μονοδιάστατη, όσον αφορά τα κοινωνικά ζητήματα και περιπτώσεις. Δεν ήθελα δηλαδή, να δημιουργήσω ένα ομοφυλόφιλο μπλοκ-μια και τα βιβλία, τα άρθρα, οι κινηματογραφικές ταινίες, οι θεατρικές παραστάσεις και άλλα καλλιτεχνικά συμβάντα της τελευταίας πεντηκονταετίας του προηγούμενου αιώνα, συν τα είκοσι αυτού, είναι γεμάτα από γεγονότα, στοιχεία και πληροφορίες είτε από την καθαυτό ζωή μας είτε από τον χώρο της τέχνης που άνετα κανείς, θα μπορούσε να φτιάξει μία ιστοσελίδα μόνο για τα άτομα που έχουν έναν ιδιαίτερο σεξουαλικό προσανατολισμό. Ανεξάρτητα από τι επιλογές επέλεξα στον βίο μου, αντιμετώπιζα πάντα όσο μπορούσα το ζήτημα αυτό πιο σφαιρικά. Πέρα από τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή τουλάχιστον, συμπεριλαμβάνοντάς τον μέσα στο καθόλου πλαίσιο καταγραφών και ερευνών μου. Το ίδιο θεωρούσα ότι έπρεπε να πράξω και στο πεδίο της ποίησης. Ένα μπλοκ αμιγώς ποιητικό, μπορεί και να ήταν αδιάφορο στους πολλούς, όταν μάλιστα, άλλοι, έχουν οργανώσει και σχεδιάσει πολύ καλύτερα από εμένα την τεχνική εμφάνιση της δικής τους δημόσιας παρουσίας. Το ίδιο πιστεύω και για τον χώρο των πολιτικών επιλογών μας. Ανοιχτή σκέψη, δεν σημαίνει μόνο το δικό μου πολιτικό και κομματικό πιστεύω αλλά, και αναγνώριση, μελέτη, έρευνα και των πολιτικών και ιδεολογικών δεδομένων του άλλου πολιτικού πεδίου. Του συμπληρωματικού της πολιτικής δημοκρατίας αναγκαίου πλέγματος αναφορών και κρίσεων. Όλα αυτά δίνουν την ταυτότητα αυτής της ιστοσελίδας που έγινε με σκοπό να βοηθήσει και να απαλλάξει όσο είναι δυνατόν τους νεότερους και παλαιότερους δημιουργούς, να τρέχουν, να μοχθούν, να παρακαλάνε, να ικετεύουν, να τους απαξιούν οι άλλοι, να τους λοιδορούν, για να συγκεντρώσουν στοιχεία και πληροφορίες για τις εργασίες τους. Και φυσικά, δεν προσμετράμε τον προσωπικό χρόνο που διαθέτει κανείς ή τα ατομικά οικονομικά έξοδα που δεν είναι και λίγα. Και συνεχή.

     Τέλος, θέλοντας να καταγράψω την κοινωνική και πνευματική και καλλιτεχνική ατμόσφαιρα της γενιάς μου, να ξανά «αναβιώσω» εκ των υστέρων ένα κλίμα ατίθασων προκλήσεων της περιόδου μετά την επτάχρονη δικτατορία, να διασώσω σχεδόν από μνήμης γεγονότα, συμβάντα, πρόσωπα και ιστορικές κοινωνικές καταστάσεις αυτών των μεταπολιτευτικών ετών, σεβόμενος την παρουσία και την προσωπική ζωή των άλλων, όφειλα να πατήσω πάνω σε μία βάση. Η συλλογική και η ατομική ιστορία των ανθρώπων δεν ακολουθεί μια διακεκομμένη ευθύγραμμη πορεία μάλλον, αλλά είναι μια αλυσίδα αστάθμητων πολλές φορές παραγόντων, τυχαίων δράσεων και επιλογών, ξαφνικών ανατροπών, που όμως συνεχίζει και διευρύνει την ιστορική διαδρομή των προγενέστερων. Βαδίζουμε πάνω στα δικά τους ίχνη και αυτά επεκτείνουμε και αν το πετύχουμε, στο βαθμό που μπορεί ο καθένας και η κάθε μία τα επεκτείνουμε. Διευρύνουμε το αυλάκι που άνοιξαν οι παλαιότεροι.

Κάτω από αυτό το πρίσμα εκτός των άλλων, καταγράφω πληροφορίες και στοιχεία που αφορούν την «ποιητική Γενιά της άρνησης» όπως επεξέτεινε τον όρο «Γενιά της αμφισβήτησης», που είχε δώσει στο γενικότερο πλαίσιο ποιητικών αναφορών του ο Βάσος Βαρίκας, ο ποιητής και εκδότης περιοδικού της γενιάς αυτής "γράμματα και τέχνες" και ανθολόγος, δοκιμιογράφος κύριος Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, που μαζί με τις εργασίες του κυρίου Αλέξη Ζήρα και ορισμένων άλλων, διαμόρφωσαν και σχημάτισαν το πνευματικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο που τράφηκε, έδωσε το στίγμα της, τις αναφορές της, τις καταβολές της, έπλεξε το καλλιτεχνικό και πνευματικό δίχτυ επιλογών της, καθόρισε την συγγραφική της διαδρομή και ίσως την καθορίζει ακόμα, εφόσον οι περισσότεροι και περισσότερες της Γενιάς αυτής βρίσκονται εν ζωή, δημιουργούν, γράφουν, εκδίδουν και παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τα πολιτιστικά δρώμενα στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Δεν μπορούμε νομίζω, αν δεν κάνω λάθος, να ερμηνεύσουμε την επόμενη γενιά και ίσως και την μεθεπόμενη, αν δεν γνωρίσουμε το έργο και την παρουσία της τρίτης μεταπολεμικής γενιάς που προηγήθηκε χρονικά. Οι δίαυλοι εσωτερικής ή εξωτερικής επικοινωνίας είναι απαραίτητο να εντοπιστούν, ακόμα και σε μια εκδρομή στα Ηρώα αυτής της γενιάς. Και αυτό πρακτικά τι σημαίνει, ανάγνωση ή επανανάγνωση του έργου τους, αγορά των βιβλίων τους, των μελετών που έχουν γραφτεί για αυτούς, με δυό λόγια, διαρκή «παρακολούθηση» των Εκείνων ποιητικά κλέη και καταθέσεις.

      Σε προηγούμενο πληροφοριακό σημείωμα, γνώριζα τα δικά μου κενά στην συγκέντρωση στοιχείων, ή πάλι, περίμενα την κατάλληλη στιγμή, ώστε να κατορθώσω να βρω στο εμπόριο τις ανάλογες συμπληρωματικές πηγές και να τις αντιγράψω. Παραδείγματος χάριν, πως μπορείς να αφήσεις έξω από το πληροφοριακό κάδρο απαραίτητες εργασίες όπως της αμερικανίδας KAREN VAN DYCK “KASSANDRA AND THE CENSORS” 1998. Ελληνική έκδοση Κάρεν Βαν Νταικ,  «Η ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΛΟΓΟΚΡΙΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΠΟΗΣΗ 1967-1990, μετάφραση Παλμύρα Ισμυρίδου, εκδόσεις Άγρα 2002, όταν μάλιστα, η φιλόλογος ανήκει δικαιωματικά στην γενιά του 1980. Πως μπορείς να παραβλέψεις άρθρα και μελέτες της κυρία Ψάχου και άλλων στα νέα λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής μας, που συνεχίζουν επάξια τις εργασίες των προγενέστερων.ή ανέκδοτες εργασίες της που δεν υπάρχουν στο εμπόριο και δεν έχεις διαβάσει. Να παραβλέψεις τις αυτοτελή εργασίες του καθηγητή Θεοδόση Πυλαρινού για τους ποιητές της γενιάς του 1970, βλέπε Νάσος Βαγενάς, Γιώργος Μαρκόπουλος. Να λησμονήσεις τις εργασίες της Μορφίας Μάλη για τον Νάσο Βαγενά, τον Λευτέρη Πούλιο, στην σειρά των εκδόσεων «Αιγαίο»-Λευκωσία εις μνήμη του εργατικού Σάββα Παύλου. Μια σειρά βιβλίων που εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας για την γενιά αυτή. Και μια σειρά άλλων κειμένων που δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες, κυρίως, στις «Αναγνώσεις» της πάντα κουλτουριάρικης και κομμάτι «σνομπ» «Κυριακάτικης Αυγής». Όλες αυτές όμως οι πληροφορίες και τα στοιχεία, ήταν λιγάκι δύσκολο να περαστούν εν ήδη μεγάλα απλωμένα πληροφοριακά σεντόνια και μάλιστα, με αρκετή κούραση. Γιαυτό ανάλογα και με την αγορά ορισμένων βιβλίων εκ μέρους μου, συμπληρώνω τα κενά-τα γνωστά εντάξει-αλλά ίσως άγνωστα στους ξένους από διάφορα μέρη του κόσμου που έχουν την καλοσύνη και διαθέτουν τον χρόνο να βλέπουν την ιστοσελίδα αυτή, να πετούν τα περισσότερα και ίσως να κρατούν τα λιγότερα και για αυτούς αναγκαία.

Σήμερα θέλοντας να συμπληρώσω ορισμένα πραγματάκια, θα αντιγράψω τους τίτλους μια σειράς από μικρά βιβλία που  αγόρασα πρόσφατα των εκδόσεων Γκοβόστη. Η καλαίσθητη αυτή σειρά μικρού μεγέθους, να τονίσουμε, ότι είναι πολύ φτηνή, οι τιμές των τομιδίων κυμαίνονται από 5 έως περίπου 10 ευρώ. Δηλαδή περίπου όσο δύο καφέδες με δυό φίλους σου. Το τονίζω αυτό, γιατί είναι σημαντικό σε καιρούς δύστοκους οικονομικά και έχει την σημασία του. 
Η Σειρά αυτή των εκδόσεων ΓΚΟΒΟΣΤΗ, ονομάζεται ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ. Η γενιά του ’70.

Στην Σειρά συστεγάζονται διάφοροι τίτλοι μελετητών για ποιητές της γενιάς. Χωρίς άλλες φιλολογικές ή άλλου είδους αξιολογήσεις, αντιγράφω τους τίτλους των έργων που γνωρίζω, επισημαίνοντας ότι, κάθε τόμος μας παράσχει και τις ανάλογες πληροφορίες για το έργο του εκάστοτε δημιουργού. Αυτό βοηθά τον αναγνώστη να ανατρέξει στις αντίστοιχες πηγές και να συμπληρώσει αν τον ενδιαφέρει τα δικά του κενά έρευνας ή αναγνωστικής επάρκειας. Η δομή των τόμων περιλαμβάνει εκτενές μελέτημα, ανθολόγιο ποιημάτων και μία συνέντευξη του παρουσιαζόμενου. Υπεύθυνος της χρήσιμης για την ποίηση αυτής σειράς είναι ο κύριος Κώστας Γ. Παπαγεωργίου που διαθέτει την ανάλογη πείρα και εμπειρία για την συνομήλική του αυτή γενιά.

Ας δούμε τους τίτλους της:

Α) ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΤΟΥ ’70,  Αθήνα 2019. Ο τόμος έχει 114 σελίδες και κοστίζει 5 ευρώ. Περιέχει δύο μελέτες της Τιτίκας Δημητρούλια, «Μια προσέγγιση της γενιάς του ‘70» και «Ο «αρνητικός μοντερνισμός» της γενιάς του ‘70». Δύο μελέτες της Μαρίας Ν. Ψάχου, «Η ποιητική γενιά του ’70 και η εκδρομή δεν έχει τέλος» και την «Μύθος και πραγματικότητα των γραμματολογικών προσδιορισμών για την ποιητική γενιά του ‘70». Του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, «Η γενιά του 1970. Από τη νεανική αμφισβήτηση στις στοχαστικές προσαρμογές της ωριμότητας». Του Γιώργου Λίλη, «Η δική μου γενιά του ‘70» και τέλος, του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου, «Η γενιά του ‘70». Πολλά από τα δημοσιεύματα του τόμου έχουν δημοσιευτεί για πρώτη φορά σε λογοτεχνικά περιοδικά παλαιότερων ετών ή αφιερωμάτων στην γενιά. Από τις επιμέρους των συγγραφέων πληροφορίες συμπληρώνουμε τα βιβλιογραφικά στοιχεία και μαθαίνουμε για ανέκδοτες πανεπιστημιακές εργασίες που εκπονήθηκαν ή εκπονούνται και δεν κυκλοφορούν στο εμπόριο.

Β) Δημήτρης Κοσμόπουλος, ΝΑΣΟΣ ΒΑΓΕΝΑΣ, Αθήνα 2019, σελίδες 166, τιμή 7 ευρώ. Περιλαμβάνει: Δημήτρης Κοσμόπουλος, «Η ανέλιξη μιας ειρωνικής γλώσσας», «Ανθολόγηση ποιημάτων», «Μια συνομιλία με τον Κώστα Λάνταβο». Η εργασία αυτή του Δ. Κ. προέρχεται από παλαιότερη εκτεταμένη δουλειά του πάνω στον καθηγητή και ποιητή Ν. Β. το βιβλίο του «Η πτήση του Ιπτάμενου-Μια εισαγωγή στη ποίηση του Νάσου Βαγενά» εκδόσεις Ίνδικτος 2007.

Γ) Θωμάς Τσαλαπάτης, ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΕΡΗΣ, Αθήνα, Απρίλιος 2019, σελίδες 174, τιμή 6.99 ευρώ. Η δομή είναι η ίδια. Η συνέντευξη του ποιητή και κριτικού του θεάτρου Γ. Β. έγινε από την Γεωργία Τριανταφυλλίδου.

Δ) Έφη Κατσουρού, ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ, Αθήνα, Ιανουάριος 2020, σελίδες 228, τιμή 9.49 ευρώ. Περιέχει: Έ. Κ., «Τοπία και χώροι λυρισμού: μια αρχιτεκτονική προσέγγιση στην ποίηση του Γ. Β.». Ανθολόγιο και μια συνέντευξη του ποιητή στην ποιήτρια και δημοσιογράφο Ελένη Γκίκα. Ο τόμος εξετάζει μόνο το ποιητικό έργο του συγγραφέα και όχι το διηγηματικό ή των ταξιδιωτικών του περιπλανήσεων.

Ε) Αθηνά Βογιατζόγλου, ΜΑΡΙΑ ΚΥΡΤΖΑΚΗ, Αθήνα, Φεβρουάριος 2020, σελίδες 168, τιμή 6.99 ευρώ. Περιέχει την μελέτη της Α. Β. «Η ανεύρεση της «Ελευθερώτριας λέξης»; Σχόλια στην ποίηση της Μ. Κ.» και συνέντευξη της ποιήτριας στην Βίκη Χλωρου. Δεν θα ξεχάσω την παρουσία της, τις συζητήσεις μας όταν φρόντιζε την άρρωστη μητέρα της, τις απόψεις της για ορισμένα πρόσωπα της ελληνικής ποίησης, καθώς και την δημοκρατικότητά της σε μια ενδεχόμενη ανθολογία γυναικείας ποίησης ή γραμματείας, να μην αποκλείσω φωνές ή να τις διαμερισματοποιήσω σε υψηλές ή χαμηλές. Τα κριτήριά μου να είναι διαφορετικά. Πόση αγάπη έτρεφε για τον Λούντβιχ Βιτγκενστάιν, και πως με παρακινούσε στα νυχτερινά τηλεφωνήματά μας να διαβάσω τα βιβλία του που είχε την επιμέλεια. Ας είναι η μνήμη της αιωνία.

Στ) Τιτίκα Δημητρούλια, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ, Αθήνα, Μάρτιος 2019, σελίδες 146, τιμή 5.99 ευρώ. Περιέχει: Τ. Δ. «Ο Λυρισμός της πραγματικότητας ή Το άνοιγμα στον άλλον» ("Για την ποίηση του Γιώργου Μαρκόπουλου»). Ανθολόγιο ποιημάτων και την συνέντευξη του ποιητή στον κριτικό Βαγγέλη Χατζηβασιλείου.

Πολυγραφότατος και πάντα εύθυμος ο ποιητής Γ. Μαρκόπουλος, αποτελεί μέλος της ομάδας των Βικτοριανών. Είναι εκτός από ποιητής και ενδιαφέρον ανθολόγος ποιημάτων (κλοτσοσκούφι) έχει γράψει ποίημα που έχει σχέση με την πόλη μας, και το μελέτημά του «Εκδρομή στην άλλη γλώσσα» είναι μια σειρά από σπονδυλωτά κριτικά κείμενα που αναφέρονται σε ποιητές της γενιάς του 1970. Τον ευχαριστώ και για την «Μυρτιώτισσα».

Ζ) Στέφανος Μπεκατώρος, ΚΩΣΤΑΣ Γ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, Αθήνα, Ιανουάριος 2019, σελίδες 158, τιμή 6.50 ευρώ.  Περιλαμβάνει Σ. Μ. «Ποίηση στην εποχή της ξηρασίας των σπλάχνων» (Δοκιμή εισαγωγής στην ποίηση του Κ. Γ. Π.), Ανθολόγηση ποιημάτων και μια «Συζήτηση με τον Βαγγέλη Χατζηβασιλείου». Μια περιδιάβαση στο ποιητικό έργο ενός κριτικού και διαμορφωτή της εικόνας για την γενιά του 1970. Ανθολόγος και πρωτότυπος δημιουργός ο κύριος Κ. Γ. Παπαγεωργίου εργάστηκε πάνω στον ξένο μόχθο των ποιητών και ποιητριών της γενιάς του. Επεκτείνοντας και τον γενικό της τίτλο που έμεινε στην ελληνική γραμματεία.

Η) Γιάννης Στρούμπας, ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ, Αθήνα, Ιούλιος 2020, σελίδες 212, τιμή 9.80. Περιλαμβάνει την γνωστή δομή της σειρά. Η συνέντευξη του ποιητή έγινε από την Κατερίνα Αγγελιδάκη.

     Με τον τόμο αυτόν για τον ποιητή Αργύρη Χιόνη, «κλείνει» ο μέχρι σήμερα πρώτος κύκλος της σειράς του εργαστηρίου των εκδόσεων Γκοβόστη, στην οποία υπεύθυνος είναι ο Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, ενώ η μακέτα του εξωφύλλου όλων των τόμων έγινε από τον Πέτρο Τσαλπατούρο. Όπως με ενημέρωσαν από το βιβλιοπωλείο που προμηθεύτηκα τους τόμους, έχουν εξαγγελθεί δύο ακόμα, που δεν έχουν βγει στο εμπόριο. Σημείωσα τα πρόσωπα στα οποία έδωσαν συνεντεύξεις οι ποιητές και οι  ποιήτριες, αλλά όχι τα έντυπα. Δεν το έπραξα διότι θεώρησα μια και πρόσφατα (πριν δύο μέρες) αγόρασα τους τόμους οφείλω πρώτα να τους μελετήσω και όχι να τους δώσω μια φιλολογική παρουσίαση πριν την ώρα τους.

     Ευελπιστώ, αν τα πράγματα πάνε ήρεμα και με υγεία, να συντάξω έναν αλφαβητικό κατάλογο των ποιητών και ποιητριών των ποιητών της Γενιάς του 1970 αρχινώντας από τον πληθυσμιακά μεγαλύτερο του καθηγητή Ευριπίδη Γαραντούδη, πάνω από 90 ονόματα, έως τον προσωπικό της έρευνάς μου χρονολογικό κατάλογο των γυναικών ποιητριών. Ώστε και όσο το δυνατόν να μην αδικηθεί κανένας και να μην παραμεληθεί ενώ το αξίζει.

      Επιτρέψτε μου να κλείσω αυτό το σημείωμα με ένα μικρό εμβόλιμο σχολιασμό. Μέσα σε αυτόν τον κουρνιαχτό του θανάτου, των σκανδάλων και της απέραντης δημοσιογραφικής τιποτολογίας και εξακοντισμών τρομολαγνείας, μικρές νησίδες χαλάρωσης και ελπιδοφόρας ανάσας είναι μερικά στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής των συμπατριωτών μας. Ημών των ιδίων.

Α) σε εκπομπή του κυρίου Γιώργου Αυτιά, την σαββατιάτικη (που όλα τα σφάζει και όλα τα μαχαιρώνει με την καλή σαμιώτικη έννοια), διαδραματίστηκε μια ευτράπελη αλλά ωραία σκηνή. Ο δημοσιογράφος είχε σηκωθεί όρθιος μπροστά στον μαυροπίνακα της ελληνικής οικονομίας και μας εξηγούσε τι λέει η κάρτα 431 περίπτωση 280. Όταν τέλειωσε και γύρισε να κάτσει στο πάνελ των προσκεκλημένων του, είδε το εξής: Οι τρεις προσκεκλημένοι έπαιζαν με τα κινητά τους. Το παίρνει χαμπάρι ο κύριος Γιώργος και ποιος είδε τον θεό της οικονομίας και δεν τον φοβήθηκε. Φυσικά τα πρόσωπα χαμογέλασαν σαν μικρά μαθητούδια. Αλλά και εγώ. Μια εικόνα που δείχνει πόσο έχει μπει και προσδιορίζει για τα καλά τις ζωές μας η κινητή τηλεφωνεία και τα διάφορα σμάρτφων, αν το γράφω σωστά.

Β) στο κανάλι της Βουλής ήταν προσκαλεσμένη η καθηγήτρια ψυχολογίας κυρία Αικατερίνη Οικονόμου- Λαλιώτη. Η οποία είπε σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, ότι το 1% του ελληνικού πληθυσμού, δηλαδή περίπου 100.000 χιλιάδες πάσχει από κλινική μικρή η μεγάλη σχιζοφρένεια. Κατόπιν, μίλησε για τα μεγάλα ποσοστά φανερής ή άδηλης κατάθλιψης των ελλήνων, επίσης πολύ μεγάλο ποσοστό. Εδώ μέσα είμαι και εγώ. Μην βγάζουμε την ουρά μας απέξω. Λοιπόν αν προσθέσεις αυτές τις δύο κατηγορίες των ελλήνων, τα άτομα με σωματικά προβλήματα, κινητικά και άλλα, τις χιλιάδες που έχουν διαπράξει φόνο και είναι εκτός αλλά εντός των συνόρων, και αυτούς που φουμάρουν διάφορα, άραγε, πόσο ποσοστό των ελλήνων μένει καθαρό για να διαβάσει ελληνική ποίηση; τα στοιχεία δεν είναι δικά μου αλλά των αρμοδίων. Στο σημερινό μητσοτακιστάν.

Γ) Εικόνα τρίτη, από το ωραίο σινάφι της λογοτεχνίας. Την Κυριακή και πάλι στο κανάλι της Βουλής, παρουσιάζεται μια ωραία εκπομπή για το βιβλίο και τις νέες εκδόσεις. Ο κεντρικός παρουσιαστής κύριος Μανώλης Π. όταν τον παρατηρείς που μιλάει με τους προσκαλεσμένους του έχεις την αίσθηση ότι βλέπεις έναν νέο ωραίο φοιτητή, ο οποίος βγαίνει το πρώτο του ερωτικό ραντεβού. Κοκκινίζει ντροπαλά, με σεμνότητα, μα τόσο ευδιάκριτη στον φακό, παρά τις γνώσεις του πάνω στα βιβλία και τις εκδόσεις. Είναι τόσο ντροπαλούλης, που λες, κάτι πρέπει και εγώ να αγοράσω από αυτά που μου αναφέρει. Από την άλλη, ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξιστόρηση των περιεχομένων των μυθιστορημάτων από την κυρία Σταυρούλα Παπ. Είναι πάντα χαρούμενη, χαμογελαστή, ευδιάθετη και φυσικά ενημερωμένη. Με μεγάλες χειρονομίες των χεριών της. Αλλά εμένα, τον σαρδόνιο τύπο, μου αρέσει, κάνω χάζι, όταν αναζητά τα γυαλιά της, τα βάζει και διαβάζει στοιχεία για τον συγγραφέα και μετά χαμογελαστή τα ξαναβγάζει. Και αναλογίζομαι, αχ! τι τραβάνε όσοι ξημεροσταλιάζουν στο διάβασμα. Ακόμα και η όρασή τους επηρεάζεται. Τέλος  έχουμε τον κύριο σοφολογιότατο, έμπειρο κριτικό κύριο Β. Χατζ, ο οποίος κρατά τα ομματοϋάλια στα χέρια του και αποφαίνεται ενδόξως. Ωραία ομάδα και καλή εκπομπή ενημερωτική και αποτελεσματική. Να την βλέπετε όσοι δεν την παρακολουθείτε.

Δ) να κλείσω με μια ας μου επιτραπεί προτροπή, όσοι δεν ξεπορτίζετε τα απογεύματα, η ΕΡΤ-2, 6.15 μμ. παρουσιάζει ένα αυστραλιανό σήριαλ «Μια καινούργια αρχή» Μπορεί να φέρνει λίγο προς την παλαιά «Δυναστεία», και νάχει μια εξωτική ατμόσφαιρα από "Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας", αυστραλιανή επίσης,αλλά εδώ ο παπάς είναι γκέι. Στο «Αρς Παρκ» και την πάμπλουτη αυστραλιανή οικογένεια συμβαίνουν διάφορα αμέσως σχεδόν μετά τον πόλεμο. Το ενδιαφέρον στο σήριαλ αυτό είναι ότι παρακολουθούμε την ιστορία τριών γενεών μέσα από τον φακό διαφορετικής ηλικίας γυναικών. Γιαγιά, μάνα, κόρη, αδελφή, φιλενάδα, εγγονή. Η Σάρα η νοσοκόμα είναι μια δυναμική Εβραιοπούλα (που γλύτωσε από στρατόπεδο συγκέντρωσης) η οποία κατορθώνει αργά και σταθερά να εμφυσήσει τον καινούργιο αέρα προόδου, των νέων κοινωνικών συνθηκών την περίοδο του ψυχρού πολέμου στην αποστεωμένη μεγαλοαστική τάξη της Ωκεανίας. Τα πάντα συμβαίνουν στο σήριαλ αυτό, που δείχνονται- εξιστορούνται μέσα από το βλέμμα της εγγονής μυθιστοριογράφου που γράφει το μυθιστόρημα της οικογένειάς της «Το σπίτι των ψεμάτων». Πολιτική, οικονομία, διαπλοκές, αντικομουνισμός, γάμοι ψεύτικοι, ή από οικονομικό συμφέρον, προικοθήρες καλλιτέχνες, μετανάστες λατίνοι που εισβάλουν στην οικογένεια και παντρεύονται τα νέα θηλυκά μέλη της. Γυναίκες που χάνουν τα παιδιά τους και καταφεύγουν στην υιοθεσία για να κρατήσουν τον σύζυγό τους κοντά τους. Τραυματισμένα σωματικά και ψυχικά  άτομα από τους ναζί, τον πόλεμο. Τους Γιαπωνέζους και τους Γερμανούς που έστειλαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης Εβραίους, ομοφυλόφιλους, κομμουνιστές, δημοκράτες πολίτες, βίαζαν γυναίκες, κλπ. Πρωτότοκοι γιοί ομοφυλόφιλοι που κρύβουν την σεξουαλική ταυτότητά τους επειδή  ζουν στην επαρχία, και θέλουν να προστατέψουν το όνομα της οικογένειάς τους. Ιατρικές μέθοδοι σκληρές και απάνθρωπες, απαρχαιωμένες-για τα χρόνια εκείνα των δεκαετιών 1950-1960, που χρησιμοποιούνται για να θεραπεύσουν δήθεν το σεξουαλικό κουσούρι των αντρών. Λάθη ιατρικά που αφήνουν στείρες τις γυναίκες ή τις στέλνουν στον θάνατο. Κρυφές στειρώσεις. Εξώγαμα νεαρών κοριτσιών. Και, η απαραίτητη δύναμη του κακού στο πρόσωπο της Ρετζίνας, όπως αντίστοιχα, στο πρόσωπο της γιαγιάς Ελίζαμπεθ, συγκεφαλαιώνονται όλες οι σταθερές παραδοσιακές αξίες και αρχές της οικογένειας. Πολιτικές και οικονομικές δοσοληψίες, βιασμοί γυναικών, από σερ μεγαλόσχημους της αυστραλιανής μεγαλοαστικής τάξης. Επαναλαμβανόμενες συνωμοσίες. Χαρακτήρες μιας εποχής και μιας οικογένειας ενός αιώνα και ενός κόσμου που αλλάζει. Όλα τα περιλαμβάνει αυτό το αυστραλιανό σήριαλ της ΕΡΤ-2. Και όλα τα παρακολουθούμε μέσα από το βλέμμα των νεότερων κυρίως, γυναικών, που αλλάζουν και χειραφετούνται κοινωνικά και ατομικά, ερωτικά, και παρασέρνουν στην αλλαγή αντίληψης ζωής και τον αντρικό πληθυσμό με τα προβλήματά του. Ερωτικά πάθη που δημιουργούν μίση και αντιζηλίες, του αγγλικού βικτοριανού μεγαλόκοσμου που μετανάστευσε σε μια άλλη ήπειρο. Ένας παλαιός κόσμος χάνεται ένας νέος γεννιέται. Στο “A place to call home”.

Γιώργος Χ. Μπαλούρδος

Πειραιάς, Τετάρτη 29 Ιουλίου 2020 εν μέσω κορωνοιού. b. φάση.