Ανδρέας Κέδρος
(Βουκουρέστι
1917-Γαλλία 31/10/1999)
Στα 83 έδωσε τέλος στη ζωή του ο συγγραφέας Ανδρέας
Κέδρος
Αντίσταση κι αυτοκτονία
Παρίσι
της Ήρας
Φελουκατζή, εφημερίδα Ελευθεροτυπία 6/11/1999
Ο Ανδρέας Κέδρος,
γνωστότατος στη Γαλλία συγγραφέας της ελληνικής διασποράς, έφυγε από τη ζωή με
τη θέλησή του στα 83 του χρόνια. Ο θάνατός του επήλθε την περασμένη Κυριακή
αλλά κρατήθηκε μυστικός από την κόρη του μέχρι την κηδεία του, που έγινε χθες
σε στενό οικογενειακό κύκλο. Ο Ανδρέας
Κέδρος που είχε γεννηθεί στο
Βουκουρέστι το 1917 από Έλληνα πατέρα και Ρουμάνα μητέρα. Διδάκτωρ φιλολογίας
με ειδίκευση στην ψυχολογία της επαγγελματικής κατάρτισης, είχε λάβει μέρος
στην Εθνική Αντίσταση και μετά την απελευθέρωση είχε εγκατασταθεί στο Παρίσι το
Δεκέμβριο του 1945. Από τότε ξεκίνησε η λογοτεχνική του έκφραση, που
περιλαμβάνει πλούσιο και ποικίλο έργο. Όλα του τα βιβλία είναι γραμμένα στα
γαλλικά. Από το 1947 ο Λουϊ Αραγκόν τον ξεχωρίζει και τον εισάγει στους κύκλους
της γαλλικής λογοτεχνίας.
Ο Ανδρέας
Κέδρος έχει γράψει πολυάριθμα μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, ιστορικές μελέτες
εκ των οποίων «Η Ελληνική Αντίσταση 1940-1945», που θα μείνει ένα
αναντικατάστατο βιβλίο αναφοράς. Έχει γράψει επίσης βιβλία για τη νεολαία. Ένα
από αυτά τιμήθηκε με διεθνές βραβείο το 1970. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα
ελληνικά και σε 13 άλλες γλώσσες. Διήυθυνε επί πολλά χρόνια μια από τις πιο
φημισμένες συλλογές του οίκου Λαφόν. «Λογοτεχνία για τους νέους». “Plein vent”, και μια συλλογή με δοκίμια που
είχε τον τίτλο «Απαντήσεις- Οικολογία». Πρόσφατα κυκλοφόρησε το τελευταίο του
βιβλίο με νουβέλες «Ανάμεσα σε σκύλο και λύκο», στις εκδόσεις Ζοέλ Λαοφέλντ.
Ο Κέδρος
δημοσίευσε τέσσερα βιβλία με μελέτες του γύρω από γεγονότα και εξελίξεις που
σημάδεψαν την ιστορία του 20ου αιώνα και τρία θεατρικά έργα. Το
τελευταίο του θεατρικό έργο δεν έχει ακόμα εκδοθεί. Τα βιβλία, μυθιστορήματα
και νουβέλες, είναι: «Το πλοίο στην πόλη», «Οντεόν», «Ο λαός βασιλιάς», «Το
καινούργιο λουλούδι», «Τα τετράδια του Υψηλάντη», «Το κρεβάτι του Προκρούστη»,
«Το τελευταίο ταξίδι του Πόρζ Πόλις», «Η κλειδαριά», «Ακόμα κι ένας τίγρης»,
«Χάλκινος ήλιος», «Η έντονη απουσία», «Το ραντεβού της λίμνης», «Η φωτιά κάτω
από τη θάλασσα», «Το μεγάλο παιχνίδι του Βασίλιο Σάλβο», «Η γυναίκα που πολύ
αγαπήθηκε», Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο» κ. ά.
Ο Κέδρος
ήταν Ιππότης του Τάγματος Τιμής (παράσημο της Γαλλικής Δημοκρατίας). Με
πρωτοβουλία του Έλληνα προξένου στο Παρίσι Γιώργου Παϊζη, η ελληνική κοινότητα
Παρισιού είχε αφιερώσει ειδική τιμητική βραδιά παρουσίασης του έργου του και
συνάντησης με το κοινό.
Σε
επικοινωνία που είχαμε με την κόρη του Ελένη
Ραμντανί, που σπουδάζει Ηθολογία (βιολογία συμπεριφοράς), πληροφορηθήκαμε
τις συνθήκες του θανάτου του. «Είχε προβλήματα υγείας, γιατί δεν μπορούσε πια να
βαδίσει εύκολα, αλλά δεν ήταν άρρωστος. Η μητέρα μου Σόνια (αρμενικής
καταγωγής) που ήταν αρκετά νεότερή του σε ηλικία, είχε φύγει πριν από 8 μήνες
ύστερα από βαριά ασθένεια, ένα είδος σκλήρυνσης κατά πλάκας, και ο πατέρας μου
υπέφερε διπλά. Η θλίψη από το θάνατό της, και οι δυσκολίες της φυσικής του
κατάστασης τον έκαναν να αποφασίσει να δώσει τέλος στη ζωή του. Πήρε φάρμακα,
μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και έσβησε την περασμένη Κυριακή.».
Για τις
σχέσεις του με την Ελλάδα η κόρη του επισημαίνει ότι δεν θέλησε ποτέ να πάρει
γαλλική υπηκοότητα, διατήρησε την ελληνική. «Έφυγε από την Ελλάδα το Δεκέμβριο
του 1945, αρχικά έμεινε «άπατρις» για χρόνια, γιατί του είχε ακυρωθεί το
διαβατήριο. Επέστρεψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1976.
Πήγαινε
τακτικά, πριν αρχίσει η κάμψη της υγείας του. Είχε πάντα μια αγάπη γεμάτη πάθος
για την Ελλάδα. Ήθελε να μιλάει ελληνικά, φρόντιζε να είναι πάντα ενήμερος για
όλα, για την πολιτική κατάσταση που παρακολουθούσε από πολύ κοντά και για τη
λογοτεχνία. Είχε διατηρήσει δεσμούς με φίλους του και με την ελληνική διασπορά
στη Γαλλία, δυστυχώς όλη του η οικογένεια και οι φίλοι του της αντίστασης είχαν
πια φύγει από τη ζωή ή από το Παρίσι.
Και όσον
αφορά η στάση του απέναντι στην κατάρρευση του κομμουνισμού στις χώρες του
υπαρκτού σοσιαλισμού:
«Ενώ ήταν
απαισιόδοξος για άμεσες καταστάσεις ήταν αισιόδοξος μακροπρόθεσμα. Είχε
αγωνιστεί για να υπερασπίσει ιδέες, αφού πήρε ενεργό μέρος στην ελληνική
αντίσταση, και τις ιδέες αυτές διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Πίστευε
στο μέλλον της ανθρωπότητας, ένα μέλλον πιο σωστό, πιο ανθρώπινο. Ενώ
αγωνίστηκε πλάι στους κομμουνιστές δεν υπήρξε ποτέ κομμουνιστής. Πίστευε σε
έναν ουμανιστικό σοσιαλισμό».
Ήρα Φελουκατζή
--
•Λογοτεχνία των Ελλήνων. Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της
Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, έκδοση Χάρη Πάτση χ.χ. τόμος 8ος, σελίδα
415.
Κέδρος Ανδρέας. Φιλολογικό ψευδώνυμο του πεζογράφου
Βιργίλιου Σολομωνίδη. Διακρίθηκε στη Γαλλία, όπου διαμένει, με βιβλία γραμμένα
στα γαλλικά, και κατέχει αξιόλογη θέση στη χορεία των νέων συγγραφέων. Κείμενά
του έχουν μεταφρασθή και στη γλώσσα μας.
Σημειώσεις:
Ξεσκαλίζοντας τον φάκελο με τα διάφορα πληροφοριακά στοιχεία για τον
ρώσο συγγραφέα Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, συνάντησα ένα δημοσίευμα της Ήρας
Φελουκατζή, σωστότερα, ανταπόκριση από το Παρίσι, στην παλαιά εφημερίδα
Ελευθεροτυπία της 6 Νοεμβρίου 1999, (είκοσι χρόνια πρίν) για την απώλεια του
έλληνα την καταγωγή, διαμένοντα και κάνοντας συγγραφική και επαγγελματική
καριέρα στην Γαλλία, Ανδρέα Κέδρο. Η σκέψη μου γύρισε πολλά χρόνια πίσω, στα πεζά και ιστορικά του βιβλία που είχα διαβάσει,
και αναφέρω παρακάτω, και στην πολιτική δραματική ταινία για την εκτέλεση του
αγωνιστή της αριστεράς Νίκου Μπελογιάννη, «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», του
σκηνοθέτη Νίκου Τζίμα, το 1980. Μεταγενέστερα διάβασα και το βιβλίο του Ανδρέα
Κέδρου καθώς και αυτό του Τάσου Βουρνά για την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη.
Το ιστορικό μελέτημα πάντως που έκανε γνωστή την ιστορία της Εθνικής
Αντίστασης1940-1944 στην χώρα μας, κατά την περίοδο της ιταλικής και γερμανικής
κατοχής, στην δική μας γενιά, ήταν το δίτομο έργο του που είχε κυκλοφορήσει στα
ελληνικά από τις εκδόσεις «Θεμέλιο» σε μετάφραση Αντώνη Μοσχοβάκη, “La resistance Grecque Robert Laffont, Paris 1966.”
Το εμπεριστατωμένο και ιστορικά ακριβές αυτό ιστορικό
«χρονικό» της Εθνικής Αντίστασης, αν δεν με απατά η μνήμη, είχε προσφέρει
χρόνια αργότερα, το 2004(;) η δημοκρατικών αρχών εφημερίδα «Κυριακάτικη
Ελευθεροτυπία» στους αναγνώστες της σε τρείς τόμους.
Ο Ανδρέας Κέδρος υπήρξε ένας καταξιωμένος έλληνας και
πολιτογραφημένος γάλλος συγγραφέας ο οποίος διέμενε μόνιμα στην Πόλη του Φωτός
μετά το 1945. Ήταν ένας έλληνας της διασποράς, που μεγαλούργησε και καταξιώθηκε
στο εξωτερικό, σε χώρα της ευρώπης, όπως ο συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης, ο
πολυγραφότατος Βασίλης Βασιλικός, ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος, η Βυζαντινολόγος
Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, η συγγραφέας Μιμίκα Κρανάκη, ο φιλόσοφος Κώστας Αξελός,
ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Κώστας Παπαϊωάννου, ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο
συγγραφέας και πολιτικός Κώστας Ζουράρης, και μια πλειάδα άλλων διακεκριμένων
ελλήνων και ελληνίδων διανοουμένων, στοχαστών και συγγραφέων που, μετά την
εγκατάστασή τους στο εξωτερικό, διέπρεψαν και μεγαλούργησαν, σαν έλληνες την
καταγωγή. Όπως πχ. ήταν ο έλληνας σκηνοθέτης πολιτικών ταινιών Κώστας Γαβράς, ο
σκηνοθέτης και συγγραφέας- πρωτοπόρος στην εποχή του, Δημήτρης Κολλάτος, ο
πρόωρα χαμένος σκηνοθέτης «πειραματικών» μικρού μήκους ταινιών Ανδρέας
Βελισσαρόπουλος, ο οποίος έστελνε και ανταποκρίσεις από την Γαλλία, που
δημοσιεύονταν στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία. Ο λαογράφος του «περιθωρίου» των
λούμπεν κοινωνικών καταστάσεων και ατομικών συμπεριφορών Ηλίας Πετρόπουλος. Σε
αυτήν την μεγάλη και αξιόλογη κατηγορία ελλήνων συγγραφέων και διανοουμένων,
καθηγητών και επιστημόνων, όπως στα πριν την κατοχή και τον εμφύλιο χρόνια,
ανήκει και μεγαλούργησε, στην Γαλλία, ο ποιητής Ζαν Μωρεάς (Ιωάννης
Παπαδιαμαντόπουλος), με τις περιλάλητες «Στροφές» του. Επίσης αρκετοί μουσικοί
όπως ο Γιάννης Ξενάκης, εικαστικοί όπως ο πειραιώτης Γιάννης Τσαρούχης αλλά και
πολλοί άλλοι ζωγράφοι και αρχιτέκτονες, που επηρεάστηκαν κατά την διαμονή τους
στην Γαλλία από τους εκεί καλλιτέχνες. Σε αυτήν την μεγάλη ομάδα ελλήνων
οφείλουμε να συμπεριλάβουμε και την οικογένεια της Τατιάνας Γκρίτση Μιλλιέξ και
του συζύγου της Ροζέ Μιλλιέξ, που στήριξαν τα ελληνικά γράμματα και τους
έλληνες εξόριστους συγγραφείς στην Γαλλία. Και φυσικά, το Γαλλικό Ινστιτούτο
της Αθήνας, που έμπρακτα με υποτροφίες, (του γαλλικού κράτους), εκδόσεις
βιβλίων και μελετών, οικονομική συμπαράσταση, προβολής, στάθηκε αρωγός και
κοντά στους εξόριστους έλληνες την περίοδο του εμφύλιου σπαραγμού στην χώρα μας,
και στα κατοπινά χρόνια. Και δεν μπορεί να λησμονήσει κανείς την περίπτωση του
συγγραφέα Ζακ Λακαριέρ. Ούτε να παραγνωρίσει την σημαντική προσφορά της Ζακλίν
ντε Ρομιγύ και της Μαργαρίτας Γιουρσενάρ, στις μετέπειτα ιστορικές δεκαετίες
και την διάδοση των ελληνικών κλασικών σπουδών στο εξωτερικό.
Σε αυτήν
την κατηγορία εντάσσεται και ο γεννημένος στην Ρουμανία από έλληνα γονέα ο
έλληνο-γάλλος συγγραφέας Ανδρέας Κέδρος, ο οποίος αν εξαιρέσουμε ένα του μόνο
έργο! το δοκίμιό του «Διάλογοι μ’ ένα ψευτοδημοκράτη» Αθήνα 1945, όλη η
υπόλοιπη συγγραφική του δημιουργία, ήταν γραμμένη και εκδόθηκε στα γαλλικά. Τα
θεατρικά του έργα, από το 1948, “le
navire
eu
pleine
ville”
EFR
Paris,
τα παιδικά-τα βιβλία του για το νεανικό κοινό, τα μυθιστορήματα και οι νουβέλες
του, τα ιστορικά και πολιτικά του έργα γράφτηκαν στην γαλλική γλώσσα και
αναγνωρίστηκαν από πολύ νωρίς από τον πνευματικό και καλλιτεχνικό χώρο της
Γαλλίας. Ο Ανδρέας Κέδρος αναγνωρίστηκε μάλλον περισσότερο στην Γαλλία σαν
συγγραφέας παρά στην Ελλάδα. Και αυτό ίσως βασίζεται στο γεγονός, ότι υπάρχουν ελάχιστες
πληροφορίες για το έργο του στις ιστορίες της ελληνικής λογοτεχνίας, στις
δοκιμιακές μελέτες, ακόμα και βιβλιοκριτικές στον ελληνικό χώρο. Μία ή δύο αν
δεν λαθεύω συναντάμε μόνο στο παλαιό λογοτεχνικό περιοδικό «Διαβάζω»
βιβλιοκριτικές. Διαφορετική εξέλιξη νομίζω είχε το μελέτημά του «Η Ελληνική
Αντίσταση 1940-1944» το οποίο παρότι γράφτηκε το 1966, μεταφράστηκε και
κυκλοφόρησε στα ελληνικά μετά την επτάχρονη δικτατορία στην ελλάδα, σε μια
περίοδο που ανθούσε και γίνονταν περιζήτητα και διαβάζονταν, τα πολιτικά βιβλία
και ιδιαίτερα, αυτά που είχαν προοδευτικό, αριστερό ή κομμουνιστικό πρόσημο.
Ακόμα και στον στενό κύκλο των ελλήνων και ελληνίδων αναγνωστών, το όνομά του
ήταν μάλλον άγνωστο. Αυτό ήταν αναμενόμενο, για έναν έλληνα συγγραφέα που παρ’
ότι αγαπούσε και επισκέπτονταν την Ελλάδα, δεν είχε διακόψει τις
συναισθηματικές σχέσεις μαζί της, όπως γράφει και η δημοσιογράφος Ήρα
Φελουκατζή, το έργο του γραμμένο στα
γαλλικά, δεν είχε μεταφραστεί. Η συγγραφική του διαδρομή στην ελλάδα,
ακολούθησε αργόσυρτους ρυθμούς διάδοσής της σε σχέση με άλλους έλληνες της
διασποράς, που ήσαν δίγλωσσοι, και εξέδιδαν τα βιβλία τους τόσο στο εξωτερικό
όσο και στην χώρα μας. Ακολούθησαν παράλληλες συγγραφικές και εκδοτικές
πορείες. Με τον τρόπο αυτόν, το όνομά τους και η δημιουργία τους έμενε στην
λογοτεχνική και καλλιτεχνική επιφάνεια εντός των ελληνικών τειχών.
Το όνομα
του Ανδρέα Κέδρου, το άκουσα για πρώτη φορά από έναν παλαιό εαμίτη, ποιητή και
σπουδαίο μεταφραστή, έναν ακτιβιστή και αριστερό αγωνιστή για τα δικαιώματα των
ελλήνων ομοφυλοφίλων, τον αείμνηστο Λουκά Θεοδωρακόπουλο. Στο δικό του το σπίτι,
σε συζητήσεις μας, για την ακρίβεια, σε ερωτήσεις και λογοτεχνικές περιέργειες
και ανησυχίες δικές μου, τον ρωτούσα διάφορα για έναν άγνωστό μου συγγραφέα,
τον οποίο ο εξαίρετος και δημοκρατικών αρχών αυτός έλληνας, ποιητής και
μεταφραστής είχε μεταφράσει έργα του. Νομίζω, ήταν από τους πρώτους και
ελάχιστους μεταγενέστερα έλληνες μεταφραστές που μετέφρασαν έργα του Ανδρέα
Κέδρου στα ελληνικά. Η παρελθούσα μνήμη, συγκρατεί ψήγματα από αυτές τις ωραίες
και χρήσιμες συζητήσεις, στο πάντα φιλόξενο σπίτι του Λουκά Θεοδωρακόπουλου. Οι
εκλεκτικές τους συγγένειες βασίζονταν στις ιδεολογικές τους, της εποχής των
νιάτων τους προτιμήσεις και αγωνιστικές διαδρομές, παρά σε λογοτεχνικές
προτιμήσεις ή συγγραφικά θεματικά δεδομένα. Και σίγουρα, στις διώξεις που είχαν
υποστεί και οι δύο, στα μετέπειτα του εμφυλίου σπαραγμού χρόνια από το
συντηρητικό ελληνικό κράτος και τις κυβερνήσεις του. Ο δε Λουκάς
Θεοδωρακόπουλος, όπως γνωρίζουμε, είχε κυνηγηθεί και από τους συνταγματάρχες
της χούντας, για την ερωτική και σεξουαλική του ιδιαιτερότητα, και τα βιβλία
του όπως ο «Καιάδας», είχαν χαρακτηρισθεί ως άσεμνα για τα ελληνοχριστιανικά
τους ήθη. Οι πρώτες αυτές πληροφορίες από τον ποιητή και μεταφραστή Λουκά Θεοδωρακόπουλο,
με ερέθισαν να διαβάσω βιβλία του Κέδρου. Εξάλλου, ο Θεοδωρακόπουλος, υπήρξε
μεταξύ άλλων και ένας σημαντικότατος επαγγελματίας μεταφραστής πολλών ξένων
συγγραφέων στην χώρα μας, τις εποχές εκείνες, που, ελάχιστοι έλληνες συγγραφείς,
διέπρεψαν στον χώρο της μετάφρασης. Ένας επίπονος μόχθος που χρειάζονταν εκτός
από άρτια γνώση της πρωτότυπης γλώσσας από την οποία μετέφραζαν, και το
προσωπικό ύφος του αντίστοιχου συγγραφέα, και ανάλογα επαρκή εφόδια της
ελληνικής γλώσσας και των μυστικών της. Ο Λουκάς Θεοδωρακόπουλος, υπήρξε ένας
διαρκής κοινωνικός επαναστάτης σε όλη του την ζωή. Ένας ποιητής που δεν
ενδιαφέρονταν τόσο για την δική του προβολή, όσο για τα δικαιώματα των
ομοφυλοφίλων στα οποία είχε πρωτοστατήσει, όπως και στην ίδρυση του ΑΚΟΕ και
του περιοδικού ΑΜΦΙ και των διαφόρων απελευθερωτικών εκδηλώσεων προς τα τέλη
της δεκαετίας του 1970. Μαζί είμασταν στα θεωρεία της Βουλής όταν επρόκειτο να
ψηφιστεί το νομοσχέδιο Δοξιάδη. Από την άλλη, ο συγγραφέας Ανδρέας Κέδρος ένας
κατ’ εξοχήν ενταγμένος στην αριστερά και το κομμουνιστικό τότε κίνημα συγγραφέας,
παρότι έγραψε για την αγωνιστική του ιστορία, αντικειμενικά και χωρίς να
υιοθετεί ακραίες δογματικές θέσεις, δηλαδή, ενώ φωτίζει τα ιστορικά γεγονότα
από την πλευρά του εαμικού και αριστερού κινήματος της εποχής του, εξετάζει τα
συμβάντα μέσα από ένα πολιτικό πρίσμα ενός «καθαρού» ιστορικού, χωρίς έντονες
ιδεολογικές μεροληψίες. Οι πηγές του, είναι κυρίως και πρώτιστα τα ξένα αρχεία
και οι ξένοι ιστορικοί, που ασχολήθηκαν με το ελληνικό πρόβλημα και τις
επιπτώσεις του στην πολιτική ευρωπαϊκή αλλά και ελληνική ιστορική σκηνή.
Είναι οι
«εξόριστοι» έλληνες ιστορικοί, που ενδιαφέρθηκαν υπεύθυνα (βλέποντας από νωρίς
που οδηγούνταν τα πολιτικά και κοινωνικά πράγματα στην τότε σοβιετική ένωση.
Στην δικτατορική εκτροπή που πήραν οι εξελίξεις εντός των ανατολικών κρατών και
συμμαχιών) και με κάποια απόσταση από τα δραματικά της κατοχής και του εμφύλιου
γεγονότα. Που προσπάθησαν να ερμηνεύσουν την ήττα του προοδευτικού κινήματος
χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις, να επισημάνουν τις ιστορικές και πολιτικές
ευθύνες-αλλά και σε ατομικό επίπεδο ασυγχώρητα λάθη-των τότε ηγεσιών του
κομμουνιστικού ελληνικού κινήματος, να σταθούν σε λανθασμένες ανιστόρητες
κομματικές επιλογές που καταρράκωσαν ένα παλλαϊκό κίνημα και οδήγησαν στον
θάνατο και τις φυλακές και εξορίες εκατοντάδες έλληνες πατριώτες. Η ματιά του
Αντρέα Κέδρου στέκεται και στην ηθική ερμηνεία των συμβάντων και περιπτώσεων,
στην αντιμετώπιση των αριστερών αγωνιστών, βλέπε την περίπτωση του Άρη
Βελουχιώτη, αλλά και στον διπλό ρόλο που έπαιξαν δήθεν πατριώτες αλλά στην
πολιτική πρακτική τους συνεργάτες των γερμανών κατακτητών έλληνες. Μια
αυθόρμητη παλλαϊκή αγωνιστική συμμετοχή σε ένα αριστερό κίνημα και πατριωτικό
ξεσηκωμό που ποδηγετήθηκε ποικιλοτρόπως-και από ξένες δυνάμεις- και άφησε τα
αιματοβαμμένα ίχνη του στα κατοπινά της ελληνικής ιστορίας χρόνια και
διαμόρφωσε αναλόγως τις κοινωνικές συνειδήσεις και συμπεριφορές των ελλήνων και
ελληνίδων. Μπορεί σε πολλές σελίδες της η «Η Ελληνική Αντίσταση» να έχει ένα
ξερό ύφος ή η ατμόσφαιρα σελίδων της να είναι κάπως μουντή, λες και διαβάζεις
καταλόγους αρχειακού υλικού-ασφαλώς είναι καθαρά πολιτικό και ιστορικό βιβλίο-η
δομή του όμως και οι ιστορικές του επισημάνσεις βοηθούν τον αναγνώστη να
αφουγκραστεί τα τεκταινόμενα και των δύο πλευρών και να κατανοήσει ανετότερα τα
διαδραματισθέντα των ελλήνων εκείνης της εποχής-εποχής των πατεράδων μας-και να
ανιχνεύσει τις δόλιες και αφανέρωτες μικρές ή μεγάλες επιρροές και επεμβάσεις
των ξένων μεγάλων συμμαχικών και μη δυνάμεων, οι οποίες όχι μόνο μοίρασαν τον
κόσμο στην διπλωματική τους σκακιέρα σε δύο μεταγενέστερα ιδεολογικά στρατόπεδα
(δυτικό και ανατολικό μπλοκ) αλλά, και κράτησαν μία επαμφοτερίζουσα και ύπουλη
στάση απέναντι στα ελληνικά πολιτικά και διπλωματικά συμφέροντα. Εμείς οι
Έλληνες, συναισθηματικά συμπεριφερόμενοι πολιτικά, θέλουμε να ξεχνούμε ποιοι
ηγέτες νικητές του άξονα μοίρασαν τον κόσμο στα μεταπολεμικά χρόνια και ποια η
στάση έναντι του ελληνικού κράτους. Δεν υπήρξαμε παρά ένα ακόμα πιόνι στα γεωστρατηγικά
σχέδιά τους, επιβολής της κυριαρχίας τους παγκοσμίως. Τόσο των δυτικών ηγετών όσο
και των τότε κομμουνιστικών. Οι μεγάλες δυνάμεις, ανεξάρτητα ποια ιδεολογία ή πολιτικό
σύστημα επιλέγουν να ακολουθήσουν για την δική τους την χώρα, υπερασπίζονται πρώτα
την δική τους πατρίδα και τα συμφέροντά τους και κατόπιν-αν το πράττουν-των συμμάχων
τους. Ιδιαίτερα αν η σύμμαχος χώρα, είναι η Ελλάδα, που μπορεί να έχει αρχαία ιστορική
και πολιτιστική παράδοση, δεν παύει όμως να είναι μια γεωγραφικά μικρή σε έκταση
χώρα, με μικρό πληθυσμό, και μια οικονομία που συνεχώς παραπαίει μεταξύ κρατικής
φθοράς και δανεικής αφθαρσίας.
Τον Αντρέα
Κέδρο, δεν μπορούμε να τον κατατάξουμε στους αμιγώς ιστορικούς μυθιστοριογράφους,
παρά του ότι τα βιβλία του, ή τουλάχιστον ορισμένοι τίτλοι του-στηρίζονται σε
ιστορικά γεγονότα. Είναι ένας ιστορικός της δικής του εποχής και μάλιστα, από
τους πλέον σοβαρούς και ενημερωμένους. Οι βιβλιογραφικές του ξενόγλωσσες ιστορικές
παραπομπές και ιστορικές πηγές, μας δηλώνουν, το εύρος του ερευνητικό του πεδίο
στο οποίο στήριξε τα συμπεράσματά του και τις θέσεις του.
Δεν αναφέρω τίτλους βιβλίων του, γιατί δεν είχα μια
βάση ελληνικών δεδομένων τους, εκτός από αυτά που μετάφρασε ο Λουκάς
Θεοδωρακόπουλος και ο Μοσχοβάκης. Στις τελευταίες σελίδες ορισμένων βιβλίων
του, υπάρχει η γαλλόφωνη βιβλιογραφία του, χωρίς όμως πλήρη καταγραφή της, αν
δεν κάνω λάθος. Ας επαναλάβουμε ότι στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό είναι σχεδόν
άγνωστος και ότι απειροελάχιστες πληροφορίες συναντάμε για την συγγραφική του
πορεία σε ελληνικά βιβλία και έντυπα.
Andre
Kedros
Α) Ωδείο, εκδ. Καστανιώτη 1979
Β) Η Ελληνική Αντίσταση 1940-1944, εκδ. Θεμέλιο 1983
Γ) Η φωτιά κάτω απ’ την θάλασσα, εκδ. Καστανιώτη
1986
Δ) Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο, εκδ. Νέα Σύνορα-Λιβάνη
1991
Γιώργος Χ. Μπαλούρδος
Πειραιάς 18 Δεκεμβρίου 2019
ΥΓ. Χρησιμοποίησα και τις δύο ορθογραφικές εκδοχές του ονόματός του Ανδρέας-Αντρέας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου