Όμορες Σωματικές Προσκλήσεις

GAY NOVEL

Η Αειθαλής Αμφισημία των Σωμάτων

          Αγχιβασίην

     Το μελωδικό και αισθησιακό μουσικό τραγούδι mystery of Love όπως το ακούσαμε στην εξαιρετική πρόσφατη ταινία “Call Me by Your Name and I Call You by Mine του σκηνοθέτη Luca Guadagnino σε σενάριο του εμπειρότατου σκηνοθέτη James Ivory βασισμένο στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Andre Aciman, μου πρόσφερε την χρονική ευκαιρία και την διάθεση να αντιγράψω στο ιστολόγιό μου έναν γενικό κατάλογο ξένων ερωτικών μυθιστορημάτων ή διηγημάτων που έχουν σαν θέμα τους την αντρική ή γυναικεία ομοφυλόφιλη επιθυμία και επιλογή. Μυθιστορήματα που διαπραγματεύονται τον όμορο σωματικό έρωτα και τις επιπτώσεις του, την αναστάτωση των ψυχών και των αισθήσεων μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου που έρχονται σε επαφή. Το ξύπνημα των ερωτικών αισθήσεων μεταξύ αντρών ή μεταξύ γυναικών έτσι όπως το αναγνώρισα, το ενστερνίστηκα και το αποδελτίωσα στα εκατοντάδες διαβάσματά μου στο παραδείσιο και πολύοσμο περιβόλι της παγκόσμιας ξένης πεζογραφίας. Της πεζογραφίας με ομοφυλόφιλο πρόσημο ευαισθησίας. Τα πεζογραφήματα που έχουν εκδοθεί παγκοσμίως είναι χιλιάδες και είναι ακόμα εκατοντάδες αυτά που κυκλοφορούν στο εμπόριο και στην διεθνή βιβλιοαγορά. Στον δυτικό κόσμο, από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, υπάρχουν ειδικά τμήματα στις Πανεπιστημιακές Σχολές, σε μεγάλα ερευνητικά εκπαιδευτικά κέντρα, που μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο περίπου, ερευνούν, συλλέγουν, καταγράφουν, ταξινομούν, διαβάζουν, διδάσκουν, μυθιστορήματα και πεζά που έχουν σαν θέμα τους το ομοφυλόφιλο συναίσθημα και έρωτα. Εκδίδουν μελέτες, σχολιάζουν κείμενα, κυκλοφορούν βιβλία και εργασίες για πεζογράφους, διηγηματογράφους, ποιητές, συγγραφείς που γράφουν αμιγώς μυθιστορήματα με ομοφυλόφιλη θεματική ή σε πεζά έργα που αναδεικνύουν άμεσα ή έμμεσα το ζήτημα αυτό. Το πεδίο είναι τεράστιο και πολλές φορές χαώδες, άλλοτε είναι γενικά ταξινομημένο ή και κατηγοριοποιημένο σε επιμέρους του θέματος ειδικότητες. Οι ενδιαφερόμενοι αναγνώστες για ζητήματα που αφορούν τον διεθνή πεζό λόγο και την πορεία του μέσα στο χρόνο-πέρα από το συγκεκριμένο και ειδικό θέμα που εξετάζω εδώ-μπορούν να περιδιαβούν διάφορες ιστοσελίδες και να διαβάσουν, μελετήσουν, ερευνήσουν ή αγοράσουν αν το επιθυμούν μυθιστορήματα και μελέτες που αφορούν το ως άνω θέμα. Ευτυχώς στις μέρες μας, οι άνθρωποι, εκτός από την εκμάθηση ξένων γλωσσών έχουν την δυνατότητα πρόσβασης στην ελεύθερη αγορά διαφόρων πνευματικών, καλλιτεχνικών ή άλλων προϊόντων που επιθυμούν. Δεν υπάρχουν απαγορευτικοί κανόνες στο τι θα αγοράσεις, τι θα δεις στον κινηματογράφο ή στο θέατρο, τι θα απολαύσεις, τι θα διαβάσεις-τουλάχιστον στο δυτικό χριστιανικό ημισφαίριο του πλανήτη μας. Ευρώπη, Βόρειο και Νότιο Αμερική, Άπω Ανατολή, Ωκεανία, Ιαπωνία και κράτη της Ασίας που έχουν ανεπτυγμένη καπιταλιστική οικονομία και βιοτικό επίπεδο. Ο πεζός λόγος μέσα στην εξελικτική του διαδρομή δεν έμεινε αδιάφορος και σε αυτό το ζήτημα,-πως θα μπορούσε να συμβεί αυτό άλλωστε, αφού η θεματική αυτή αφορά αλήθειες ζωής και βιώματα έμψυχων όντων μέσα στην Ιστορία-ανεξάρτητα αν οι ίδιοι οι συγγραφείς ήσαν ομοφυλόφιλοι ή ετεροφυλόφιλοι, είχαν παρόμοιες εμπειρίες στην ζωή τους ή όχι. Το θέμα δεν είναι αν είσαι Gay or Straight. Το ζητούμενο είναι αν έχεις το ταλέντο και την συγγραφική στόφα, την πνευματική έμπνευση και την απαιτούμενη καλλιτεχνική πέννα να μπορείς να σχεδιάσεις ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα ή να γράψεις ένα διήγημα ώστε να γίνει αποδεκτό από τον ή τους αναγνώστες του-πέρα και ανεξάρτητα από τις δικές τους εμπειρίες και επιθυμίες ή συμπληρωματικές με αυτές-και να εκθέσεις τις απόψεις και τις ιδέες σου. Είναι θέμα μάλλον πρωτίστως αισθητικής μια και μιλάμε για την συγγραφική τέχνη, ή παράλληλα με την κοινωνιολογική ανάλυση και καθρέφτισμα της κοινωνίας όπως συνήθως πράττει ο μυθιστορηματικός λόγος. Μας περιγράφει ρεαλιστικά ή νατουραλιστικά, ονειρικά ή με μαγικό ρεαλισμό ιστορίες βγαλμένες από την ζωή και την κοινωνία. Πράξεις και γεγονότα, συμβάντα και περιπέτειες που η ζωή άντεξε και η τέχνη της μυθοπλασίας διατήρησε μέσα στο χρόνο. Ότι δεν μπορεί μάλλον ο αναγνώστης να απολαύσει στον ιδιωτικό του βίο το απολαμβάνει μέσα στις σελίδες της λογοτεχνίας. Το ερωτικό ταξίδι στα Κύθηρα της ζωής μας η λογοτεχνία, η ποίηση, η μουσική, ο κινηματογράφος, το θέατρο, οι εικαστικές τέχνες η γλυπτική κλπ, το εικονογράφησε και το διέσωσε μέσα στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού είτε με ρεαλιστικό τρόπο είτε με ονειρικό και φανταστικό σε όλο το ένδοξο και τραγικό μεγαλείο του. Η παγκόσμια τέχνη μέσα στον ιστορικό χρόνο μας έχει δώσει πάμπολλα παραδείγματα ανθρώπινων ερωτικών επιλογών αμφοτέρων των φύλων και των επιλογών. Ιδανικά ζεύγη εραστών που έγιναν πρότυπα της ζωής και της τέχνης και αγαπήθηκαν από το ευρύ κοινό.

     Οι άνθρωποι(όλοι εμείς) ανάλογα με την κουλτούρα τους, τα εθνικά ήθη και έθιμά τους, την προσωπική τους ή οικογενειακή τους παιδεία, ανάλογα με τα ελεύθερα ή καταπιεσμένα ένστικτά τους που κατόρθωσαν να εκδηλώσουν, ανάλογα μέσα σε ποιό κοινωνικό περιβάλλον μεγάλωσαν και ανατράφηκαν, την οικονομική τους ανεξαρτησία, τον βαθμό και την ποιότητα ελευθερίας επιλογών που επιθυμούν να έχουν στην ζωή τους, τα ενδιαφέροντά τους, τα θρησκευτικά τους πιστεύω, τις αξίες τους, τους προσωπικούς τους οραματισμούς, τα όνειρά και τα βιώματά τους και γενικά, ανάλογα σε ποιο περιβάλλον ανδρώθηκαν και απόκτησαν τις εμπειρίες τους εκφράζουν τις όποιες ερωτικές επιθυμίες και επιλογές τους-αποδεκτές ή όχι, ή λιγότερο κατανοητές ή απορριπτέες από τους άλλους γύρω τους. Όλοι μας ζούμε και μεγαλώνουμε, δρούμε μέσα σε συγκεκριμένες υπάρχουσες ιστορικές, πολιτικές, θρησκευτικές, κοινωνικές, οικονομικές ή οικογενειακές συνθήκες και προσπαθούμε να εκδηλώσουμε τις όποιες ερωτικές και σεξουαλικές μας επιθυμίες, σεβόμενοι τις επιλογές των άλλων όπως ζητούμε να σεβαστούν και αυτοί τις δικές μας. Και όλοι αγωνιζόμαστε να καλυτερεύσουμε ή να αλλάξουμε τις συνθήκες της κοινωνίας ώστε να καταστήσουμε καλύτερη και ανετότερη την σύντομη ζωή μας στο τυχαίο και παράξενο αυτό ταξίδι μας πάνω στον μικρό μας πλανήτη. Η κοινωνία αλλάζει αργά και σταδιακά και με αρκετά συνήθως πισωγυρίσματα σε όλους τους τομείς. Εμείς οι άνθρωποι, επιθυμούμε να φανερώσουμε αβίαστα την αγάπη και να εκδηλώσουμε το ενδιαφέρον μας, να εκφράσουμε τα αισθήματά μας, είτε αυτά αφορούν συνηθέστερα και κυρίαρχα τα άτομα του άλλου φύλου, είτε σε μικρότερα πληθυσμιακά ποσοστά το ενδιαφέρον μας, την αγάπη μας, τον έρωτά μας την φιλία μας για άτομα του ιδίου με εμάς φύλου. Σε πρόσωπα και άτομα του ιδίου φύλου που ως ενήλικα άτομα αποδέχονται τα συναισθήματα αυτά και τα ανταποδίδουν, σε μικρή ή μεγάλη κλίμακα αμοιβαιότητας και απολαμβάνουν τις σωματικές ερωτικές τους επιλογές χαίρονται τις ψυχικές συγκινήσεις, τα σκιρτήματα της φαντασίας, το ευαίσθητο πεδίο συνάντησης των δύο όμορων υπάρξεων και, αποθηκεύουν μέσα στα σεντούκια της ψυχής τους όσο το δυνατόν περισσότερα βαζάκια με τα μέλια του έρωτα πριν ο χρόνος τα παγώσει μαζί με τις καρδιές μας.

Κατά την προσωπική μου άποψη, το θέμα του έρωτα και των διαφόρων εκδηλώσεών του είναι κοινό για όλους μας, είτε στην επιτυχή εκπλήρωσή του είτε στην αποτυχία του, είτε αφορά έναν άντρα και μια γυναίκα, έναν νέο και μία νέα, έναν νέο με έναν άλλον νέο, μια γυναίκα με μια άλλη γυναίκα, ή σε όποιον άλλο συνδυασμό θελήσει κάποιος να πειραματιστεί ερωτικά. Το θέμα είναι να σέβεσαι την προσωπικότητα του άλλου, να ενδιαφέρεσαι πραγματικά για αυτόν, να δείχνεις στοργή και ενδιαφέρον και να μοιράζεσαι τα προβλήματα της ζωής ισότιμα και με φροντίδα. Ο Θεός έρωτας-όπως και ο Θεός θάνατος-δεν κάνει διακρίσεις σε φύλα και σε πιστεύω, σε επιλογές και αποδοχές ή αρνήσεις σε κεντρίζει με τα βέλη του ή όχι. Το αποτέλεσμα της εκδήλωσης να βγούμε από το εγώ μας και να συναντήσουμε τον άλλον ή την άλλη είναι το ίδιο για άντρες και γυναίκες, μικρούς ή μεγάλους. Εξαρτάται από την δική μας προαίρεση και ωριμότητα, στο τίμημα της επιλογής που θα αντέξουμε να πληρώσουμε μέσα στην πρόσκαιρη, την τυχαία και απρόβλεπτη ζωή μας. Straight and Gay  αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα μέσα στην κοινωνία, βιώνουν τα ίδια προβλήματα και αδιέξοδα, θλίβονται και δυστυχούν από παραπλήσιες αντιξοότητες. Αρρωσταίνουν ή πεθαίνουν το ίδιο μόνοι ή μέσα στην γενικότερη ανθρώπινη αδιαφορία των ημερών μας. Αγαπούν ή ερωτεύονται, προδίδουν τον ή την σύντροφό τους ή προδίδονται από αυτούς το ίδιο. Ξενοκοιτάζουν ερωτικά ή κοιμούνται σε λαθραία κρεβάτια απόλαυσης το ίδιο. Λίγοι ίσως είναι οι τυχεροί του ερωτικού χρόνου. Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους στην διάρκεια του ενεργού τους σεξουαλικά βίου άλλους ή άλλες ερωτεύονται και με άλλους ή άλλες κοιμούνται. Οι αιώνιες αγάπες κρατούν μόνο στις σελίδες των ρομαντικών μυθιστορημάτων και γιαυτό άλλωστε μας αρέσουν και μας θέλγουν οι ερωτικές και ρομαντικές αυτές ιστορίες διαχρονικά και ανατρέχουμε σε αυτές ως παράδειγμα. Είναι αν δεν είναι άστοχο το παράδειγμα, σαν το αιώνιο ενδιαφέρον που πιστεύουν πεισματικά οι πιστοί ότι έχει ο Θεός τους για αυτούς, παραγνωρίζοντας και την ιστορία και τον πολιτισμό στην εξέλιξή τους. Συνήθως οι ζωές μας είναι ένα κουβάρι από διάφορα χάλια, από ρετάλια προηγούμενων εμπειριών μας που δεν υλοποιήθηκαν ή απέτυχαν. Όμως αυτή είναι η ελπιδοφόρα μαγεία της ανθρώπινης φύσης και ζωής. Οι αποτυχίες μας είναι αυτές που μας «ωριμάζουν» σαν πρόσωπα και γεμίζουν τις σελίδες του βιβλίου της ζωής μας ολοκληρώνοντας τον κύκλο της. Φαντάζεστε έναν κόσμο όμορφο αγγελικό πλασμένο πόσο άχαρος και ανιαρός θα ήταν; Στον παράδεισο, ούτε ο Αδάμ με την Εύα δεν έκαναν και θα αντέξει ο Αδάμ με τον άλλον Αδάμ ή η Εύα με την άλλη Εύα; Ας συνέλθουμε. Ο Πολωνός υδραυλικός είναι μόνο για να τον απολαμβάνεις στις αφίσες, αλλιώς Later, που θα έλεγε και ο ωραίος αμερικανός φοιτητής Oliver στην ταινία.

     Εμείς οι Έλληνες, έχουμε μια μακραίωνη ιστορική παράδοση έργων περί Έρωτος μέσα στην ελληνική γραμματεία μας. Κείμενα φιλοσοφικά, κείμενα ποιητικά, κείμενα πεζά, κείμενα ιστορικά που μας μιλούν ανοιχτά και με τόλμη, με θάρρος και αποκαλυπτικό τρόπο για τα ζητήματα αυτά της καθημερινής ερωτικής καθημερινότητας, θέματα και καταστάσεις που αφορούν τις προσωπικές σχέσεις των αρχαίων ανθρώπων, τις ερωτικές τους επιθυμίες, τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις, τα όμορφα πάθη και επιλογές τους, τις σεξουαλικές τους πρακτικές. Μας μίλησαν με ξεκάθαρο τρόπο για τα ίχνη που άφησαν πίσω τους μεγάλα ερωτικά πάθη, οι αντιζηλίες, τα προσωπικά κλέη ερωτικής ζωής ανδρών και γυναικών, όνειρα και ευαισθησίες ανθρώπων, δυσκολίες και προβλήματα, συμπεριφορές και τάσεις, με δυό λόγια, τι και πως αντιμετώπισαν την εκδήλωση των ερωτικών τους επιθυμιών, πως μας αποτύπωσαν τα θέματα αυτά μέσα στο συγκεκριμένο κοινωνικό, θρησκευτικό, οικονομικό, παιδευτικό, πολιτικό εθνικό περίγυρο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, πως βίωναν τα συναισθήματα αυτά ο αθηναίος πολίτης, στην συγκεκριμένη περίπτωση τα ομοφυλόφιλα, τα κοινωνικά παρατράγουδά των ερωτικών τους επιθυμιών, και πώς αισθηματοποιήθηκε μέσα στα κείμενά τους, αποτυπώθηκε και παραστάθηκε πάνω στα πνευματικά τους έργα και καλλιτεχνικές δημιουργίες. Όπως μας αποκαλύπτουν τα γλυπτά μνημεία, οι διάφοροι αμφορείς και τα αγγεία, οι παραστάσεις που μας έχουν διασωθεί και μας μιλούν ξεκάθαρα και με έναν θρησκευτικό και ίσως μυστηριακό τρόπο, γιαυτό αυτό το πανάρχαιο και πρωτόγονο συναίσθημα και επιθυμία που το συναντάμε και σε άλλους πολιτισμούς και το αναγνωρίζουμε σε όλες σχεδόν τις ιστορικές εποχές παγκοσμίως. Μόνο οι κωμωδίες του Αριστοφάνη να μας είχαν διασωθεί, και όχι τα Πλατωνικά φιλοσοφικά κείμενα, ή τα επιγράμματα και τα ποιήματα της Παλατινής Ανθολογίας, θα μπορούσαμε να εξαγάγουμε ασφαλή συμπεράσματα μάλλον, για τον βίο και την πολιτεία των αρχαίων ελλήνων.

     Είναι ιστορικά αναμενόμενο ότι καθώς άλλαζαν οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, καθώς γκρεμίζονταν τα αγάλματα των αρχαίων Θεών για να κατασκευαστούν νέα στους καινούργιους, καθώς διαλύονταν αυτοκρατορίες και οικοδομούνταν νέες και είχαμε την έλευση νέων φυλών στον γεωγραφικό ελληνικό και ευρωπαϊκό χώρο, τα πράγματα άλλαξαν και στον χώρο των ερωτικών επιθυμιών και εκδηλώσεων, συμπεριφορών και πρακτικών.

Όμως η ζωή δεν σταματάει ούτε αρχίζει με την δική μας ατομική μικροιστορία ή τις όποιες επιλογές μας. Τα πολλά πρόσωπα της επίγειας και επουράνιας εξουσίας πάντα στέκονταν αρνητικά στο θέμα αυτό, στα ερωτικά θέματα γενικότερα. Το ανθρώπινο είδος ήταν χρήσιμο σε επίγειους και ουράνιους άρχοντες μόνον σαν ένας παιδοπαραγωγικός μηχανισμός. Να παντρευτείς για να επιβεβαίωσης το όνειρο της οικογένειά σου για σένα, να κάνεις παιδιά για να συνεχιστεί η φάρα, τα παιδιά να εργαστούν σαν φτηνά εργατικά χέρια, να υπερασπιστούν τα σύνορα της χώρας σου για να έχουν άλλοι την δυνατότητα να απολαμβάνουν τα οικονομικά και άλλα αγαθά της ειρήνης, να αποφύγεις να μείνεις μόνος σου. Ακόμα και η ιατρική επιστήμη το συνιστά. Άρα θρησκευτική παράδοση, εθνικός πατριωτισμός και σύγχρονη επιστήμη συμφωνούν Σεξ πέρα από το κρεβάτι της αναπαραγωγής γιοκ. Απαγορεύεται. Ο Έρωτας είναι άχρηστη πολυτέλεια στο Παύλειο σύστημα καπιταλιστικών και προλεταριακών αξιών του γενειοφόρου παππού Καρόλου.

      Μέσα σε αυτό το σιδηρόφρακτο πλαίσιο ανθρώπινων αξιών και κοινωνικών και πολιτικών προτύπων που μας θέλει το παραδοσιακό κράτος η καταναλωτική κοινωνία και η εμπορική μορφή της εκκλησίας να ζήσουμε για να τους είμαστε αποδεκτοί και αρεστοί, τι μπορεί να κάνει ή τι αλλαγές μπορεί να επιφέρει πρωτίστως στον εαυτό του ο ερωτικός άνθρωπος άντρας ή γυναίκα με ετεροφυλόφιλο ή ομοφυλόφιλο προσανατολισμό. Οι όποιες ανθρώπινες ερωτικές μας επιλογές και ευαισθησίες είναι ανίσχυρες, αναποτελεσματικές για την πανίσχυρη καταναλωτική κοινωνία μας. Το ίδιο γυμνή και ανίσχυρη είναι και η τέχνη, μυθιστορηματική ή οι άλλες. Είναι παράγοντες μη εμπορικής εκμετάλλευσης και σκοπιμότητας. Αν και της παραγωγής των ανθρώπινων τεχνών έχουν ενταχθεί μέσα στον φαύλο κύκλο της οικονομικής εμπορικής εκμετάλλευσης  Ο Άγιος Βαλεντίνος του έρωτα από την άλλη, είναι κάτι σαν τα τουριστικά τσολιαδάκια, ποιος ή ποια δεν θα ήθελε έναν ωραίο ή ευειδή ζωντανό τσολιά ή μία τσολιά δίπλα του (θυμηθείτε το παλαιό τραγούδι «Για σου τσολιά μου, για σου τσολιά μου, πάρε την βόλτα σου και έλα κοντά μου, να σε τρελάνω με τα φιλιά μου…» σε γυναικεία παρουσία αναφέρεται, όχι στα ευζωνάκια του άγνωστου στρατιώτη) τι να τον κάνεις σε μπρελόκ έκδοση, να το δείξεις στον πνευματικό σου για να του αποδείξεις ότι δεν αμάρτησες; Αστεία πράγματα. Ο κόσμος της τέχνης είναι η μόνη επίγεια αθανασία που μπορεί να διατηρήσει ενεργή την επιθυμία μας για αιωνιότητα. Τα όποια συναισθήματά μας θετικά ή αρνητικά, χλιαρά ή θερμά, προερχόμενα από τις εκδηλώσεις των ερωτικών μας επιθυμιών για το άλλο πρόσωπο-και τούμπαλιν-οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι δεν διαρκούν αιώνια, είναι εφήμερα όπως και άλλες ανθρώπινες επιθυμίες, γιαυτό χρειάζεται διαρκώς να τα διατηρούμε εν θερμώ. Να μη αφήνουμε να σβήσει η λαύρα της συνήθειας καθώς μεγαλώνουμε και το κορμί βαραίνει και η καρδιά ψυχραίνει. Ο θείος Πλάτων σε κάποιο έργο του γράφει ότι-όπως η μνήμη το έχει συγκρατήσει-«Η ομορφιά δεν έχει ανάγκη απόδειξης η γνώση έχει. Χρειάζεται διαρκώς να επιβεβαιώνεται» (Είναι το αιώνιο πρόβλημα μεταξύ αισθητικής και γνωσιολογίας). Όμως στις μέρες μας, που η πραγματική ομορφιά μπορεί να είναι και επίπλαστη-να προέρχεται από τα Hondor Center-χρειάζεται να κρατάμε τις ευαισθησίες και τα αισθήματά μας ζωντανά και σε εγρήγορση. Να μην τα εναποθέτουμε στα σαβανωμένα μαυσωλεία των θρησκευτικών απαγορεύσεων ούτε στα πολυτελή μεγαθήρια της οικονομικής κατανάλωσης του εκμαυλιστικού τρόπου ζωής που αμαυρώνουν την πραγματική εικόνα των επιθυμιών μας και των ερώτων μας. Είτε είμαστε Ομοφυλόφιλοι είτε Ετεροφυλόφιλοι, το παιχνίδι της ζωής και των ιδιαίτερων σχέσεών μας είναι ένα πολύ ακριβό άρωμα για να το σκορπίζουμε αλόγιστα.

     Τα μυθιστορήματα που καταγράφω εδώ δεν είναι παρά ένας γενικός κατάλογος τίτλων που έχω αποδελτιώσει και σχολιάσει στα διαβάσματά μου, σε βιβλιοθήκες σε αρχεία ή βρήκα στο εμπόριο, χωρίς να αποδέχομαι την αυστηρή κατηγοριοποίηση σε Homosexual novel or no Homosexual. Το θέμα είναι αν είναι καλογραμμένο ένα μυθιστόρημα, αν πληρεί τους λογοτεχνικούς κανόνες και συμβάσεις της τεχνικής του, αν έχει στρωτή αφήγηση, αν προκαλεί το ενδιαφέρον με τον τρόπο διαπραγμάτευσης του θέματος, αν οι ωραίες εικόνες που μας παρουσιάζει είναι αληθινές ή επίπλαστες, αν ο φωτισμός των γεγονότων που μας αφηγείται είναι καθαρός, αν ο λόγος του μας αγγίζει, με δυο λόγια, αν ο συγγραφέας διαθέτει τα απαραίτητα εφόδια ώστε στην επιθυμία του να μας μιλήσει για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα που αφορά τις ζωές χιλιάδων συνανθρώπων μας μέσα στο διάβα της ανθρώπινης περιπέτειας από αρχαιοτάτων χρόνων έως τις μέρες μας, μπορεί να μας κάνει πιστευτή την ιστορία που μας αφηγείται. Πέρα ίσως και από την δική της αλήθεια μέσα στην κοινωνία ή τις ζωές μας. Ή χρησιμοποιεί την ομοφυλόφιλη επιθυμία και εκδήλωση ως ένα ακόμα πιασάρικο μοτίβο-όπως έχουμε στην ελληνική μυθιστορηματική βιβλιοαγορά-για να πουλήσει και να κάνει ντόρο. Ένα ακόμα στοιχείο που παίζει ρόλο στην καλύτερη κατανόηση και αποδοχή των αλλόγλωσσων gay novel στα ελληνικά, είναι ο χειρισμός της ελληνικής γλώσσας που μεταφράζεται. Αν είναι στρωτά και ωραία τα ελληνικά του μεταφραστή ή της μεταφράστριας που αποδίδει την ξένη μυθιστορηματική γραφή στην χώρα μας, η πιθανότητα να γίνει αποδεκτό το στόρι είναι μεγαλύτερες καθώς και τα μηνύματά του. Αν μάλιστα γυριστεί και σε ταινία ακόμα περισσότερο. Η εικόνα μαγεύει και ενεργοποιεί την φαντασία περισσότερο ίσως από τις λέξεις. Η μετάφραση μιας τέτοιας ποιότητας και ερωτικής αναφοράς πεζογραφίας παίζει μεγάλο ρόλο στο να μην σταθούμε στην επιδερμική του περιγραφή, στην σκανδαλιστική του αποτύπωση. Αυτό έχει να κάνει με το μεταφραστικό ήθος του μεταφραστή το οποίο μεταφέρεται κατά κάποιον τρόπο και στον αναγνώστη. Η γραμμή που χωρίζει το ανθρώπινο βίωμα της ομοφυλόφιλης επιθυμίας και επιλογής και την αλήθεια που αυτή κομίζει με την σκανδαλοθηρική ματιά των άλλων, αναγνωστών ή μη είναι πολύ λεπτή και θέλει μεγάλη προσοχή τόσο από τον συγγραφέα όσο και από τον μεταφραστή να μην την υπερβεί. Αν θέλουμε μια προσωπική μας εμπειρία ή ερωτική περιπέτεια να εικονογραφηθεί μέσα στις λευκές σελίδες ενός βιβλίου αρμονικά και ομαλά, και όχι στα φύλλα ενός περιοδικού που θα κρεμαστεί στα μανταλάκια των περιπτέρων. Η τέχνη φέρει μέσα στα σπλάχνα της στοιχεία εξαγνισμού των περιγραφόμενών της μέσα στον χρόνο. Η τέχνη απαθανατίζει στην αιωνιότητα ότι η ανθρώπινη φύση αδυνατεί. Οι ερωτικές μας επιθυμίες και επιλογές δεν είναι για να τις ευτελίζουμε, ακόμα και μέσα στις σελίδες ενός μυθιστορήματος, όχι γιατί ανάγονται σε μια σφαίρα ηθικής, αλλά γιατί είναι προσωπικές  και ανεπανάληπτες, ξεχωριστές και μοναδικές αλήθειες ζωής του καθενός μας και της κάθε μίας. Οι θεσμοί και δεσμοί της κοινωνίας και του πολιτισμού είναι αυτοί που τις απαγορεύουν. Κατά ιστορικές περιόδους στον δυτικό κόσμο, τον ελληνορωμαϊκό και ιουδαιοχριστιανικό η μυθιστορηματική τέχνη στάθηκε περισσότερη φιλική στις φανερές ή κρυφές εκδηλώσεις ομοφυλόφιλης ερωτικής επιθυμίας, αντρικές ή γυναικείες. Η μεταπολεμική αλλαγή των κοινωνικών συνθηκών-οικονομικών πρωτίστως και πολιτικών, επέφερε και την αλλαγή των ενδιαφερόντων στην θεματική πολλών συγγραφέων, που με περισσότερη ελευθερία και άνεση μας αφηγήθηκαν ερωτικές ιστορίες αντρών ή γυναικών με ομοφυλόφιλη διάθεση, σπουδαστών ή νεαρών, μεγαλύτερων από όλες τις πολιτικές τάξεις μιας κοινωνίας. Το μεγάλο χωνευτήρι λαών και πολιτισμών που είναι η Αμερικάνικη Ήπειρος, έχει μάλλον την πρωτοκαθεδρία στην εξέταση και ταξινόμηση αυτών των θεμάτων μέσα στον χώρο της λογοτεχνίας, του διηγήματος, της ποίησης των διαφόρων άλλων τεχνών. Οι σπουδές πάνω σε αυτό το ανθρώπινο και πανάρχαιο φαινόμενο ζωής χαίρει ιδιαίτερου ενδιαφέροντος και προσοχής. Οι ερευνητικές μελέτες πάνω σε αυτό το θέμα είναι αμέτρητες. Παρά του ότι τις τελευταίες δεκαετίες στον δυτικό κόσμο τον ρόλο που έπαιζε μέσα στις ζωές των ανθρώπων η λογοτεχνία έχει αντικατασταθεί από την κινηματογραφική τέχνη ή από άλλες μορφές καλλιτεχνικής τεχνολογίας.

Όμως η ζωή και οι επιθυμίες της, οι πολλαπλές εκδηλώσεις της και τα όνειρά της, δεν περιορίζονται ούτε από κρατικούς νόμους ούτε από θρησκευτικές απαγορεύσεις ή εθιμικούς της ηθικής κανόνες. Η ζωή του καθενός μας και της κάθε μίας από εμάς είναι ξεχωριστή, ανεπανάληπτη, μοναδική, το ίδιο και το ερωτικό συναίσθημα που εκφράζει όποιο πρόσημο και αν έχει. Το ερωτικό αεράκι πνέει αδιάκριτα για άντρες και γυναίκες μέσα στην ζωή των ανθρώπων ομοφυλόφιλων και ετεροφυλόφιλων, το ανέσπερο άρωμά του βρίσκεται μέσα στις σελίδες της λογοτεχνίας τις ξεφυλλίζει για μας, δημιουργεί την ποιητική πνοή των ποιητών, καθοδηγεί την σμίλη των μαρμαρογλυπτών προσανατολίζει τον χρωστήρα των ζωγράφων, δροσίζει τις καρδιές των καλλιτεχνών κρατά αναμμένο το κεράκι της ευαισθησίας κάθε πλάσματος ξεχωριστά. Μάχεται για μας τον μαύρο καβαλάρη. Παίζει σκάκι ο έρωτας με τον θάνατο μέσα στις καρδιές μας.   

Στον γενικό αυτόν κατάλογο των ξένων μυθιστορημάτων που ας τονίσω για μία ακόμη φορά, δεν έχουν όλα σαν θέμα τους μια ομοφυλόφιλη περιπέτεια του κεντρικού ήρωα ή αφηγούνται μια καθαρή ομοφυλόφιλη ιστορία, πολλά κινούνται μέσα σε μια ομοφυλόφιλη ερωτική ατμόσφαιρα, περιγράφουν στιγμές ομοφυλόφιλης ερωτικής ευαισθησίας, στιγμιότυπα ερωτικής επιθυμίας ή σεξουαλικής επαφής έντονης, άλλα έχουν αίσιο τέλος άλλα είναι έντονα αισθησιακά άλλα απαισιόδοξη έκβαση, ανάλογα με την πρόθεση του συγγραφέα ή τον ιστορικό και κοινωνικό περίγυρο που βάζει να εξελίσσεται η ιστορία του ο συγγραφέας, άλλα έχουν περιφερειακές εικόνες ή υπαινιγμούς, υμνούν ή μας μιλούν με απαισιόδοξη διάθεση για το παμπάλαιο αυτό ερωτικό αίσθημα των ανθρώπων που το συναντάμε και στα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου που ανήκει και ο άνθρωπος με τις όποιες ευαισθησίες και φιλοδοξίες του. Από τον αρχαίο Λόγγο και τον Δάφνη και Χλόη ως τον Νεαρό Τέρλες του Ρόμπερτ Μιούζιλ, από το Έπος του Γιλγαμές έως τον Ορλάντο της Βιρτζίνιας Γουλφ και από τα Ομηρικά Έπη ως το Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο του Μαρσέλ Προύστ, τους αρχαίους ιερούς μύθους της Παλαιάς Διαθήκης έως το Μωρίς του Φόρστερ και το Call Me by Your Name του Andre Asiman, τα Καβαφικά ποιήματα και τις αρνητικές για το θέμα θέσεις των μυθιστορημάτων του Νίκου Καζαντζάκη, από τα ερωτικά σχόλια του Ουίλιαμ Σαίξπηρ για τους ωραίους νεαρούς και τις Κραυγές και Ψίθυροι του σκηνοθέτη Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, και από τα ποιήματα της Παλατινής Ανθολογίας ως τον Τόνιο Κρέγκερ του Τόμας Μαν και Τα Παιδιά της ζωής του Πιέρ Πάολο Παζολίνι, και από τα Πορνογραφικά γραπτά του Boris Vian έως το βιβλίο της Zanet Malcolm, Tow Lives: Gertrude and Alice και από το Ερωτικό Λεξικό της Ελλάδας του γάλλου συγγραφέα Jacques Lacarriere, ως το «Σώμα μου πλασμένο από πηλό κάνεις ότι θέλεις το μυαλό» του έλληνα στιχουργού Σπύρου Γιατρά, κοινή η γέφυρα των στεναγμών του έρωτα. Το παιχνίδι των Λυγμών και των αισθήσεων, της Ανθρώπινης Κωμωδίας, κοινό για όλους και μυστήριο, επαναλαμβανόμενο και κάθε φορά πρωτότυπο. Η φύση και τα μυστικά της, ποτέ δεν θα κατακτηθούν από τον άνθρωπο και ευτυχώς.

Στον γενικό αυτόν Κατάλογο-άραγε, έτσι θα ήσαν και οι παλαιοί Κατάλογοι του αρχαίου ποιητή Καλλίμαχου;-αναφέρω το όνομα του συγγραφέα, τον τίτλο του βιβλίου στα ελληνικά και στο πρωτότυπο όπου αναφέρεται στις σελίδες του βιβλίου, τον μεταφραστή ή την μεταφράστρια του έργου, τον εκδοτικό οίκο, την χρονολογία έκδοσης, επανέκδοσης, και την χώρα, έτσι όπως συνάντησα τα στοιχεία στο αναγνωστικό σεργιάνι μου σε αρχεία, βιβλιοθήκες, στο εμπόριο, στα έντυπα, κρατώντας πάντα μαζί μου το ερωτικό ειλητάριο της μνήμης των σημειώσεών μου Συμπληρωματικά επίσης, αναφέρω και άλλους τίτλους βιβλίων του συγγραφέα. Τα έργα αυτά, δεν είναι απαραίτητο να τα εντάξουμε όλα ούτε εντάσσονται στο γενικό πλαίσιο της Ομοφυλόφιλης Λογοτεχνίας, άλλα πεζά ανήκουν στο ιστορικό μυθιστόρημα, άλλα στο γοτθικό, άλλα στον μαγικό ρεαλισμό της νοτιοαμερικανικής λογοτεχνίας, άλλα στα αισθηματικά, άλλα έχουν φιλοσοφική προοπτική, ένα μέρος από αυτά ανήκουν καθαρά σε αυτήν την κατηγορία που σχηματικά τα εντάσσω για καλύτερη επεξεργασία. Η ερωτική ατμόσφαιρα είναι για μένα που μετράει, αυτό το άγγιγμα ευαισθησίας που νιώθεις όταν αγγίζεις ένα άλλο σώμα που επαληθεύει το δικό σου σωματικό όνειρο. Η γραφή έρχεται κατόπιν για να αποτυπώσει ότι η γλώσσα των κορμιών έχει αφήσει πίσω της μέχρι το επόμενο ταξίδι τους. Η αισθητική απόλαυση του γραπτού λόγου είναι άλλο πράγμα, και άλλο η ομορφιά που εκπέμπει ένα σώμα. Θέλουμε δεν θέλουμε, μας αρέσει δεν μας αρέσει είμαστε παιδιά του Πλάτωνα. Είμαστε ελεύθεροι καταδικασμένοι να είμαστε παιδιά του. Δεν είμαστε παιδιά κανενός Θεού, αλλά των Πλατωνικών θέσεων περί έρωτος και ομορφιάς. Η ερωτική λογοτεχνία είναι σχόλια πάνω στις θέσεις και τις απόψεις του. Προτίμησα να δώσω τον κατάλογο αυτόν ανάλογα με την χώρα καταγωγής του συγγραφέα και όχι κατά αλφαβητική σειρά, θεωρώντας ευκολότερη την ταξινόμηση αυτήν για τον όποιον ενδιαφερόμενο αναγνώστη. Η μεταφορά εδώ αυτού του γενικού κατάλογου, έρχεται να συμπληρώσει τους άλλους δύο που έχω παραθέσει παλαιότερα. Αυτόν των δοκιμίων-μελετών και μέρος των κινηματογραφικών ταινιών. Για την ελληνική επικράτεια που συναντάμε αρκετούς συγγραφείς να διαπραγματεύονται το ως άνω θέμα, και μυθιστορήματα ή πεζά με ανάλογο περιεχόμενο που εκδόθηκαν και κυκλοφόρησαν συγκεντρώνω στοιχεία για μια μελλοντική έρευνα και καταγραφή.

Καλό ταξίδι αναγνώστες με ούριο ερωτικό άνεμο

ΒΕΛΓΙΟ-BELGIUM

• Ούγκο Κλάους, Ο Πειρασμός, 3 νουβέλες, μτφ. Γιάννης Ιωαννίδης από τα Φλαμανδικά, σ.180, Καστανιώτης 2004, (Hugo Claus, De Verzoeking en andere nevellen)

• Ζακλίν Αρπμάν, Ορλάντα, μτφ. Κώστας Κουρεμένος, Αλεξάνδρεια 2000, σ. 285, (Jacqueline Harpman, Orlanda)

ΟΛΛΑΝΔΙΑ-HOLAND

• Άνζα Μεϋλεμπελτ, Το Τέλος της Ντροπής, μια προσωπική αφήγηση, μτφ. Αγγέλα Βερυκοκάκη-Άρτεμη, Νέα Σύνορα 1980, σ.296, (Anza Menlenbelt)

ΕΛΒΕΤΙΑ-SWITZERLAND

•  Αλέν Κλωντ Ζούλτσερ, Ένας τέλειος σερβιτόρος, μτφ. Γιώργος Δεπάστας, Μεταίχμιο 2009, σ.220,(Alain Claudie Sulzer, Ein perfekter Kellner)

ΑΥΣΤΡΙΑ-AUSTRIA

• Ρόμπερτ Μιούζιλ, Ο νεαρός Τέρλες, μτφ.-εισαγωγή Αλέξανδρος Ίσαρης, Εκδόσεις της Βιβλιοθήκης-Θεσσαλονίκη, σ.270,  (Robert Musil, Die Verwirrungen des Zoglings Torless)

•  Στέφαν Τσβάιχ, Σύγχυση Αιαθσημάτων, από το ημερολόγιο του καθηγητή Ρ. Ντ., μτφ. Αλεξ Καρρέρ, Γκοβόστη χ.χ., σ. 82,(Stefan Zweig, Verwirrung der Gefuhre)

• Κριστόφ Ρανσμάγερ, Ο Έσχατος κόσμος, μτφ. Τούλα Σιετή, Οδυσσέας 1990, σ.272, (Christoph Ransmayr, Die Letzte Welt)

ΙΣΠΑΝΙΑ-SPAIN

• Λουϊς Θερνούδα, Παραλαλγές πάνω σε Μεξικάνικο θέμα, παρουσίαση, μτφ., σχόλια Αντώνης Κουτσουραδής, Ικαρος 1994, σ.152, (Luis Cernuda, Variaciones sobre tema mexicano)

•  Λουϊς Θερνούδα, Οκνός, μτφ. Αντώνης Κουτσουράδης, Ίκαρος 2001, σ.230, (Luis Cernouda, Ocnos)

• Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν, Τα χαρούμενα αγόρια της Ατζαβάρα, μτφ. Τάσος Ψαρρής, Καστανιώτη 2010, σ.316, (Manuel Vazquez Montalban, Los alegres muchachos de At zavara)

• Μισέλ ντε Καστίγιο, Ερωτευμένα Αγόρια, μτφ. Τασσώ Καββαδία, Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος 1994,σ. 180, (Michel del Castillo, Gerardo Lain)

• Αγκουστίν Γκομέζ Άρκος, Το σαρκοβόρο Αρνί, μτφ. Κατερίνα Μόκκα, Οδυσσέας 1981, σ.280, (Agustin Gomez Arcos, L’ agneau carvivore)

• Αγκουστίν Γκομέζ Άρκος, Ένα ποτλί που κάηκε ζωντανό, μτφ. Λήδα Παλλάντιου, Ωκεανίδα 1987, σ.256, (Agustin Gomez Arcos, Un oiseau brule vif)

• Αγκουστίν Γκομέζ Άρκος, Το παιδί και το καρβέλι, μτφ. Κώστας Ασημακόπουλος-Ντίνα Σιδέρη, Α. Ι. Ζαχαρόπουλος, 1985, σ.304, (Agustin Gomez Arcos, L’ Enfant Pain)

• Αγκουστίν Γκομέζ Άρκος, Το τυφλοπούλι, μτφ. Πόλυ Μηλιώρη, Οδυσσέας 1991, σ.275, (Agustin Gomez Arcos, L’ Aveuglon)

• Αγκουστίν Γκομέζ Άρκος, Άννα Νον, μτφ. Ντίνα Σιδέρη, Δωρικός 1988, σ.207, (Agustin Gomez Arcos, Ana Non)

ΙΤΑΛΙΑ-ΣΙΚΕΛΙΑ-ITALY-SICILY

•  (Σικελία) Ανιέ Μεσσίνα, Η Φοινικιά του Ρουσαφά, μτφ. Σταύρος Παπασταύρου, γνώση 1991, σ.369, (Anni Messina, La palma di Rusafa)

• Αλμπέρο Μοράβια, Αγκοστίνο, μτφ. Μάρθα Σαλάκου, Οδυσσέας 1981, σ.113, (Alberto Moravia, Agostino)

• Ουμπέρτο Σάμπα, Ερνέστο, μτφ. Σοφία Ψαρρού, επιμέλεια Φοίβος Γκικόπουλος, Παρατηρητής 1997, σ.133, (Ubero Saba, Ernesto)

• Σάντρο Πέννα, Λίγος Πυρετός, μτφ. Άλκηστη Παλάσκα, Οδός Πανός 1986, σ.166, (Sandro Penna, Ligos pyretos)

• Πιέρ Πάολο Παζολίνι, Μια Βίαιη Ζωή, μτφ. Βαγγέλης Ηλιόπουλος, επιμέλεια Ντάννυ Πιέρρου, Οδυσσέας 1982, σ.362, (Pier Paolo Pasolini, Una Vita Violenta)

• Πιέρ Πάολο Παζολίνι, Θεώρημα, μτφ. Γιάννης Λαμπιδώνης, Θεωρία 1986, σ.235, (Pier Paolo Pasolini, Theorima)

• Πιέρ Πάολο Παζολίνι, Τα Παιδιά της Ζωής, μτφ. Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Οδυσσέας 1979, σ.283, (Pier Paolo Pasolini, Ragazzi di Vita)

• Πιέρ Πάολο Παζολίνι, Ένα Όνειρο, μτφ. Γιάννης Λαμπιδώνης, Θεωρία 1985, σ.229, ( Pier Paolo Pasolini,)

ΓΕΡΜΑΝΙΑ-GERMANY

• Έρμαν Έσσε, Σιντάρτα, μτφ.-σημειώσεις, Μαρία Θ. Παξινού, Καστανιώτη χ.χ. σ. 142, (Herman Hesse, Siddarta)

• Άλφρεντ Ντέμπλιν, Μπερλίν Αλεξάντερπλατς, Η Ιστορία του Φράντς Μπίμπερκοπφ, μτφ. Μηνάς Παράσχος, επιμέλεια Τούλα Σιέτη, Οδυσσέας 1982, σ. 472, (Alfred Doeblin, Berlin Alexanderplatz)

• Τόμας Μαν, Ο Θάνατος στη Βενετία, μτφ. Άρης Δικταίος, Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος 1976, σ.272, (Thomas Mann, Der Tod Venedig)

• Κλάους Μαν, Ο Ευλαβικός Χορός. Οι περιπέτειες μιάς νεότητας, μτφ. Γιώργος Δελαπάστας, Ολκός 1992, σ. 290, (Klaus Mann, Der fromme Tanz)

• Κλάους Μαν, Μεφίστο, μτφ. Δημ. Α. Ηλιόπουλος, Ευρωεκδοτική 1982, σ394, (Klaus Mann, Mefisto)

• Κλάους Μαν, Λούντβιχ, Σιδερόφραχτο παράθυρο, μτφ.-εισαγωγή Αλέξανδρος Ίσαρης, Άγρα 1996, σ. 150, (Klaus Mann, Vergittertes Fenster)        

ΓΑΛΛΙΑ-FRANCE

• ΑΝΩΝΥΜΟΥ

Ο Ηδονικός βίος του Χερουβείμ. Ένα παιδί μεγαλώνει στο μπορντέλο, μτφ. Βασιλική Χασάνδρα, Δελφίνι 1994, σ.148. (L’ Enfant du Bordel)

• Πατρίς Σερό-Ερβέ Γκιμπέρ, Έρωτες Ανδρών. Σενάριο και Σημειώσεις. μτφ. Βάσω Νικολοπούλου-Νίκη Douge, Νέα Σύνορα-Λιβάνη 1985, σ.150. (L’ Homme Blesse)

•Κατρίν Ερμαρύ-Βιέιγ, Ο Μεγάλος Βεζύρης της νύχτας, μτφ. Λήδα Παλλαντίου, Ι. Χατζηνικολή 1985, σ.208. (Catherine Hermary-Vieilie, La grand vizir de la nuit).

• Τριστάν Γκαρσία, Η καλύτερη πλευρά των ανθρώπων, μτφ. Μαρία Γαβαλά, Πόλις 2011, σ.356. (Tristan Garcia, La Meilleure part des hommes)

• Γκιμπέρ Ερβέ, Το πρωτόκολλο τη θλίψης, μτφ. Βάσω Νικολοπούλου-Νίκη Douge, Νέα Σύνορα Λιβάνη 1993, σ.221  (Guibert Herve, Le Protogole Compassionnel)

• Γκιμπέρ Ερβέ, Ο Υπηρέτης μου κι εγώ. Χιουμοριστικό μυθιστόρημα, μτφ. Βάσω Νικολοπούλου-Νίκη Dougle, Νέα Σύνορα 2000, σ.174 (Guibert Herve, Mon Valet et Moi Cytomegalovirus)

•COPI, (Ραούλ Νταμοντέ Ταμπόρντα), Ο Χορός με τις τρελές, μτφ. Γιούλη Αναστασοπούλου, Παραπέντε 1998, σ.136, (Copi, Le Bal Des Folles)

• Αντρέ Ζιντ, Οι Κιβδηλοποιοί και το Ημερολόγιο των Κιβδηλοποιών, μτφ. Ανδρέας Παππάς, εισαγωγή Αλεξάνδρα Σαμουήλ, Πόλις 2014, σ.522, (Andre Gide, Les Faux-Monnayeurs)

• Ζαν Ζενέ, Ο Καβγατζής της Βρέστης, μτφ. Μαργαρίτα Μαντά, Εξάντας 1982, σ.321, (Jean Genet, Querelle)

• Ζαν Ζενέ, Η Παναγία των Λουλουδιών, μτφ. Δημήτρης Δημητριάδης, Εξάντας 1976, σ.298,(Jean Genet, Notre Damme des Fleurs)

• Ζαν Ζενέ, Το Ημερολόγιο ενός Κλέφτη, μτφ. Δημήτρης Δημητριάδης, Εξάντας 1975, σ.281, (Jean Genet, Journal du Voleur)

• Ερίκ Ζουρντάν, Έλεος, μτφ. Ν. Κ., Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος 1995, σ.303, (Eric Jourdan,Charite)

• Ερίκ Ζουρντάν, Εξέγερση, μτφ. Ν. Κ., Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος 1996, σ.312, (Eric Jourdan, Revolte)

• Ερίκ Ζουρντάν, Αίμα, μτφ. Ρεγγίνα Ζερβού, Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος 1997, σ,314, (Eric Jourdan, Sang)  

• Συρίρ Κολλάρ, Άγριες νύχτες, μτφ. Ντορέτα Πέππα, σημείωμα Μπάμπης Ακτσόγλου, Πατάκη 1993, σ.254, (Les Nuits Fauves)

• Κλάρκ Πασκάλ, Όλος ο κόσμος ερωτεύεται, μτφ. Ρένα Λεκκου-Δάντου, Α. Λιβάνης 2001, σ.228 (Pascale Clark, Tout Le Monde Fait L’ Amour)

• Κατρίν Κλεμάν, Χιουρρέμ, μτφ. Έφη Κορομηλά, Νεφέλη 1985, σ.254, (Catherine Clement, Le Sultane)

• Κατρίν Κλεμάν, Ο Μαυριτανός της Βενετίας, μτφ. Έφη Κορομηλά, Νεφέλη 1987, σ.255, (Catherine Clement, Le Maure de Venise)

• Ζαν Κοκτώ, Το Λευκό Βιβλίο ή Έρωτες Αγοριών, σχέδια Ζαν Κοκτώ, μτφ. Νίκος Παπαδογιάννης, Δαναός 1982, σ.88, (Jean Cocteau, Le Livre Blanc)

• Βιολέτ Λεντύκ, Τερέζα και Ισαβέλλα, μτφ. Βασίλης Καλλιπολίτης, Εξάντας 1979, σ.83, (Violette Leduc, Therese et Isabelle)

• Φιλίπ Μπεσόν, Το παιδί του Οκτώβρη, Καστανιώτης 2009, σ.  (Philippe Besson, L’ enfant d’ Octobre)

• Φιλίπ Μπεσόν, Όταν έφυγαν οι άντρες, μτφ. Σοφία Διονυσοπούλου, Καστανιώτη 2002, σ.169, (Philippe Besson, En l’ absence des homes)

• Φιλίπ Μπεσόν, Ο αδελφός μου, μτφ.-εισαγωγή Σοφία Διονυσοπούλου, Καστανιώτη 2004, (Philippe Besson, Son frère

• Κατρίν Μιγιέ, Η σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ., μτφ. Αλίκη Καρυώτη, Κέδρος 2002, σ.255, (Catherine Millet, La vie sexuelle de Catherine M.)

•  Κορίν Μπλου, Το Ελεύθερο πουλί, αφήγημα, μτφ. Σοφία Σκουλικάρη, Πατάκη 1997, σ.159,(Corin Blue, L’ Oiseau libre)

• Σατλέ Νοέλ, Με σκυμμένο το κεφάλι, μτφ. Εύα Βαγγελάτου, Ελληνικά Γράμματα 2002, σ.131, (Chatelet Noelle, La tete en bas)

• Ιβ Ναβάρ, Μυστικός Γάμος, μτφ. Ντίνος Σ. Κουμπάτης, Λητώ 1981, (Yves Navarre, Le Petit Galopin de nos Corps)

• Ιβ Ναβάρ, Τα λουκούμια, μτφ. Φίλιππος Δραγούμης, Νέα Σύνορα 1984, σ.197, (Yves Navarre, Le LouKoums)

• Μπενουά Ντυτέρτρ, Το ταξίδι στην Γαλλία, μτφ. Μαρίνα Μέντζου, Εστία 2003, σ.241, (Benoit Duteurtre, Le Voyage en France)

• Φρέντερικ Σουράκι, Αυτά τα άδεια κορμιά, μτφ. Νεκτάριος Καλαϊτζής, Αστάρτη 2002, σ.219, (Frederic Chouraki, Ces Corps Vides)

• Ανρί Τρουαγιά, Η Οικογένεια Ηνγκλετιέρ, μτφ. Ειρήνη Μπουζάλη, Γαλαξίας 1965/ Οι Πεινασμένοι Σκύμνοι, Γαλαξίας 1969/ Το Σαράκι, Γαλαξίας 1971, (Henri Troyat, Les Eygletiere / La, aim de Lionceaux/ La Malandre)

•  Ντομινίκ Φερναντέζ, Η δόξα του Παρία, μτφ. Λόϊσκα Αβαγιάννου, Αστάρτη 1987, (Dominique Fernandez, La gloire du paria)

•  Ντομινίκ Φερναντέζ, Ένα μπουκέτο γιασεμί στ’ αυτί, μτφ. Κατερίνα Δεντάκη, Aquarius 1988, σ.156, (Dominique Fernandez, Une Fleur de Jasmin A. L’ Oreille)

• Ντομινίκ Φερναντέζ, Εγώ ο Πιέρ Πάολο (Παζολίνι) στα χέρια του αγγέλου,  μτφ. Λουκάς Θεοδωρακόπουλος, Αστάρτη 1985, σ.558, (Dominique Fernandez, Dans la main de l’ ange)

• Μαργαρίτα Γιουρσενάρ, Αδριανού Απομνημονεύματα, μτφ. Ιωάννα Δ. Χατζηνικολή, Ι. Χατζηνικολή 1976, σ.224, (Marguerite Yourcenar, Memoires D’ Hadrien)

• Μαργαρίτα Γιουρσενάρ, Ο Οβολός του Ονείρου, μτφ. Τερέζα Στ. Παναγιώτου, Ιωάννα Χατζηνικολή 2002, σ.202, (Marguerite Yourcenar, Denier du Reve)

 ΑΓΓΛΙΑ-ENGLAND

• Γκιλμπέρτ Αντέρ, Έρωτας και θάνατος στο Λονγκ Άιλαντ, μτφ. Αλέξης Εμμανουήλ, Μέδουσα-Σέλας 1999, σ. 173, (Gilbert Adair, Love and Death on Long Island)

• Μπαρμπαρά Βάιν, Η νύχτα δεν είναι αρκετά μεγάλη, μτφ. Τόνια Κοβαλένκο, Ι. Χατζηνικολή 1998, σ.375, (Barbara, No Night is too Long)

• Έβελιν Βω (Γουώ), Επιστροφή στο Μπράϊντσχεντ, μτφ. Μ. Τόλη, Κάκτος 1983, σ.334, (Evelyn Waugh, Brideshead Revisited)

• Έβελιν Βω (Γουώ), Πρόστυχα κορμιά, μτφ. Τζίνα Κορδάκη, επιμέλεια Μιχάλης Κοκολάκης, Αλεξάνδρεια 1997, σ.270, (Evelyn Waugh, Vile Bodies)

• Λέσλι Γκλάϊστερ, Ένοχα παιχνίδια, μτφ. Τερέζα Βεκιαρέλλη, Μεταίχμιο 2000, σ.344, (Lesley Glaister, Easy Peasy)

• Τζάνετ Γουϊντερσον, Πες μου μια ιστορία, μτφ. Αργυρώ Μαντόγλου, Μελάνι 2006, σ.228, (Jeanette Winterson, Lighthouse Keeping)

• Τζάνετ, Γουϊντερσον, Το Πάθος, μτφ. Κώστας Κουντούρης, Μέδουσα 1989, σ.191, (Jeanette Winterson, The Passion)

• Πωλ Γουότερς, Ήρωες και Εραστές, μτφ. Λύο Κολοβυρνάς, Μεταίχμιο 2008, σ.401, (Paul Waters, Of Merchants and Heroes)

• Βιρτζίνια Γουλφ, Ορλάντο-μια βιογραφία, μτφ. Αναστασία Λιναρδάκη, θεώρηση, μτφ., εισαγωγικό σημείωμα Αλέξανδρος Φοίβος, Αστάρτη 1984, σ.242, (Virginia Woolf, Orlando)

• Κρίστοφερ Ίσεργουντ, Ο Κύριος Νόρις αλλάζει τρένα, Αστάρτη 1984, σ. (Christopher Isherwood,

• Κρίστοφερ Ίσεργουντ, Αντίο Βερολίνο, μτφ. Ανδρέας Αποστολίδης, Μέδουσα 1987, σ.218, (Christopher Isherwood, Goodbye to Berlin)

• Κρίστοφερ Ίσεργουντ, Ένας άνδρας μόνος, μτφ. Λουκάς Θεοδωρακόπουλος, Αλεξάνδρεια 1993, σ. 192, (Christopher Isherwood, A Single Man)

• Τζάκι Κέϊ, Τρομπέτα, μτφ. Κωνσταντίνος Ματσούκας, Μελάνι 2007, σ. 324, (Jackie Kay, Trumpet)

• Χανίφ Κιουρέισι, Black Album, μτφ. Μιχάλης Μακρόπουλος, επιμέλεια Βασίλης Τσιμπούκης, Οδυσσέας 1997, σ. 312, (Hanif Kioureisi, The Black Album)

• Τζόναθαν Κόου, Σαν τη βροχή πριν πέσει, μτφ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Πόλις 2007, σ.280, (Jonathan Coe, The Rain Before it Falls)

• Τόμας ντε Κουϊνσι, Εξομολογήσεις ενός Άγγλου Οπιοφάγου, μτφ. Α. Π. και Σ. Α. επιμέλεια μετάφρασης, εισαγωγή και σχόλια Άρτεμη Πολυχρόνη, Εκάβη 1985, σ.142, (Thomas De Quincey, Confessions of an English Opium earth)

• Κουέντι Κρισπ, Ο Γυμνός Δημόσιος Υπάλληλος, μτφ. Παύλος Μάτεσις, Κάκτος 1985, σ.244, (Quentin Crisp, The Naked Civil Servant)

• Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν, Ο Ισπανός Κηπουρός, μτφ. Κοσμάς Πολίτης, Κ. Κακουλίδης χ.χ., σ. 190, (A. J. Cronin, Spanish Gardener)

• Γουίλιαμ Μπέκφορντ, Η Ιστορία του Χαλίφη Βατέκ, μτφ. Ρένα Χάτχουτ, γράμματα 16/1980, σ.127, ( Wathek)

• Ρόμπιν Μώγχαμ, Ο Υπηρέτης, μτφ. Αναστασία Παπασταθοπούλου, Μέδουσα 1990, σ.87, (Robert Cecil Romer Maugham, The Servant)

• Οράτιος Ουόλπολ, Το Κάστρο του Οτράντο, (1764) μτφ. Μάκης Πανώριος-Παναγιώτης Σκάγιαννης, πρόλογος Μάκης Πανώριος, Αίολος 1985, σ. 176, (Horace Walpole, The Castle of Otranto)

• Σάρα Ουότερς, Ξαγρυπνώντας, μτφ. Αύγουστος Κορτώ, Καστανιώτη 2006, σ.510, (Sarah Waters, The Night Watch)

• (Ιρλανδία) Όσκαρ Ουάιλντ, Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκραίυ, μτφ. Δημήτρης Γ. Κίκιζας, Και Κείμενα: Ουώλτερ Παίητερ, «Συμπέρασμα» της Αναγέννησης. Τζόυς Κάρολ Όουτς, Η Ουαλδική παραβολή της πτώσεως. Σώτη Τριανταφύλλου, Ο Ντόριαν Γκραίυ, είναι εκατόν δέκα ετών. Σμίλη 2000, σ.429. (Oscar Wilde, The Picture of Dorian Gray)

• (Ιρλανδία) Όσκαρ Ουάιλντ, Εκ Βαθέων, μτφ. Ανδρέας Παππάς, Σμίλη 2012, σ.220, (Oscar Wilde, De Profoundist)

• Μαρί Ρενό, Παράξενες Φιλίες, μτφ. Μαρίνα Λώμη, Αστάρτη 1990, σ.273, (Mary Renault, Mary Challans, The Friendly Young Ladies)

•(Ιρλανδία) Κολμ Τόϊμπιν, Λίγο πριν την Αυγή, μτφ. Βερίνα Χωρεάνθη, Φυτράκη 1998, σ.445, (Colm Toibin, The Story of the Night)

• Ε. Μ. Φόρστερ, Μωρίς, μτφ. Νίκος Βουδούρης, Καστανιώτη 1988, σ.292, (E. M. Forster, Maurice)

• Έλεν Φήλντινγκ, Μπρος Γκρεμός και πίσω… ράφι. (Το Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς), μτφ. Έφη Καλλιφατίδη, Ωκεανίδα 1997, σ.300, (Helene Fielding, Bridget Jones’ Diary)

• Άντριου Ο’ Χάγκαν, Να ΄σαι κοντά μου, μτφ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Πόλις 2007, σ.360, (Andrew O’ Hagan, Be Near Me)

• Άντριου Χόντγκες, «Άλλαν Μάθισον Τιούρινγκ. Το αίνιγμα, μτφ. Αθανάσιος Κυριαζόπουλος, πρόλογος Douglas Hofstadter, Τραυλός 2004, σ.798, (Andrew Hodges, Alan Turing: The Enigma)

• Άλαν Χόλινγκχερστ, Το σκοτεινό μονοπάτι του έρωτα, μτφ. Γιάννης Ν. Γαλάτης, Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος 1997, σ.607,  ( Alan Hollinghurst, The Folding star)  

• Άλαν Χόλινγκχερστ, Η Βιβλιοθήκη της πισίνας, μτφ. Γιάννης Στεφάνου, Καστανιώτη 2008, σ.452, (Alan Hollinghurst, The Swimming Pool Library)

• Άλαν Χόλινγκχερστ, Ή Έλξη, μτφ. Αντώνης Καλοκύρης, Μέδουσα-Σέλας 2001, σ.361,  (Alan Hollinghurst, The Spell)

• Άλαν Χόλινγκχερστ, Η γραμμή της Ομορφιάς, μτφ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου, Καστανιώτη 2005, σ. 502, (Alan Hollinghurst, The line of beauty)

• Άλαν Χόλινγκχερστ, Το παιδί του ξένου, μτφ. Αντώνης Καλοκύρης, Καστανιώτη 2013, σ.558 (Alan Hollinghurst, The Stranger’s Child)

• Λουίζ Γουέλς, Το τελευταίο καρέ, μτφ. Χίλντα Παπαδημητρίου, Αλεξάνδρεια 2006, σ.351, (Louise Welsh, The Cutting Room)

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ-AUSTRALIA

• Κέϊτ Γκρενβιλ, Το μυστικό ποτάμι, μτφ. Μιχάλης Μακρόπουλος, Καστανιώτη 2008, σ.373, (Kate Grenville, The Secret River)

• Πάτρικ Γουάιτ, Ψεγάδια στον καθρέφτη-Μια αυτοπροσωπογραφία, εισαγωγή, σημειώσεις, μτφ. Γιάννης Βασιλακάκος, Τυπωθήτω 2008, σ.460, (Patrick White, Flaws in the Glass)

• Πάτρικ Γουάιτ, Η υπόθεση Αϊμπορν, μτφ. Σεραφείμ Βελέντζας, Εστία 1999, σ.562, (Patrick White, The Twyborn Affair)

ΙΑΠΩΝΙΑ-JAPAN

• Γιούκιο Μισίμα, Εξομολογήσεις μιας Μάσκας, μτφ. Λουκάς Θεοδωρακόπουλος, Οδυσσέας 1977, σ.216, (Yukio Mishima, Confessions of a Mask)

ΚΙΝΑ-CHINA

•  Lilian Lee, Αντίο, Παλλακίδα μου, μτφ. Λεωνίδας Γ. Αντωνόπουλος, επιμέλεια Πόπη Κοντού, Νέα Σύνορα 1993, σ.(Lilian Lee, Li-pik-Wah, Farewell to my)

• Τζιν Σινγκ, Το Τανγκό της Σαγκάης, μτφ. Μαρία Βλάχου, Εμπειρία Εκδοτική 2007, σ.221, (Jin Hing, Aisin Gioro)

ΕΣΣΔ-ΡΩΣΙΑ

• Εντουαρντ Λιμόνοφ, Ένας Ρώσος ποιητής προτιμά τους μεγάλους νέγρους. Fuck off America., μτφ. Ευδοκία Παπαγκίκα, Aquarius 1986, p. 265, (Edward Limonov, Le poete Russe Prefere Les Grands Negres)   

ΤΟΥΡΚΙΑ-TURKEY

• Ασένα Ντουιγκού, Σμπαράλια, (Paramparca), μτφ. Νίκη Σταυρίδη, επιμέλεια-διορθώσεις Τάκης Καρδάσης, Πολύχρωμος Πλανήτης 2007, σ.186

• Μεχμέτ Μουράτ Σομέρ, Το φονικό φιλί, μτφ. Ιώ Τσοκώνα, Πατάκη 2007, σ.334, (Mehmet Masat Somer, Buse Cinayeti)

ΙΣΡΑΗΛ-ISRAEL

• Αλόν Χιλού, Ο θάνατος του μοναχού, μτφ. Χρυσούλα Κ. Παπαδοπούλου. Μεταίχμιο 2005, σ.389, (Alon Hilu, Mot Ha Nazir)

ΛΙΒΑΝΟΣ-LIBANOS

• Αμίν Μααλούφ, Κήποι από Φως, μτφ. Έρη Κανδρή, Ωκεανίδα 1991, σ.320, (Amin Maalouf, Les Jardins de Lumiere)

ΑΙΓΥΠΤΟΣ-EGYPT

• Αλάα Αλ Ασουάνι, Το Μέγαρο Γιακουμπιάν, μτφ. Αχιλλέας Κυριακίδης, Πόλις 2007, σ.316, (Alaa Al Aswany, Imarat Ya’ qubyan)

ΣΕΝΕΓΑΛΗ-SENEGAL

• Μάρκ Ντουγκόν, Η κατάρα του Έντγκαρ. Το μυθιστόρημα για τον αρχηγό του FBI, μτφ. Εύη Γερόκωστα, Κέδρος 2226, σ.372, (Marc Dugan, La Melediction d’ Edgar)

• Μάρκ Ντουγκέν, Μια συνηθισμένη Εκτέλεση, Το χρονικό της βύθισης του ρώσικου υποβρυχίου Kursk, μτφ. Μαρίλια Κοσμοπούλου, Κέδρος 2009, σ.398,  (Marc Dugain, Une execution ordinaire)

ΝΟΤΙΟΣ ΑΜΕΡΙΚΗ-SOUTH AMERICA

• Ιβάν Βίκτωρ: επιμέλεια-επιλογή κειμένων

Φράουλα και Σοκολάτα, Εννέα αφηγήματα δέκα Ισπανόφωνων αφηγητών. Πανεπιστήμιο ΑθηνώνΎψιλον 2006, σ.156. (Senel Paz: Ο λύκος, το δάσος και ο νέος άνθρωπος)

PERU

• Χαϊμέ Μπαϊλι, Μην το πεις σε κανέναν, μτφ. ααπό τα ισπανικά Αγγελική Βασιλάκου, Ψυχογιός 1997, (James Bayly, No se lo Digas A Nadie)

• Σαντιάγκο Ρονκαλιόλο, Ο Ουρουγουανός Εραστής, μτφ. από τα ισπανικά Κώστας Αθανασίου, Καστανιώτη 2013, σ.365, (Santiago Roncagliolo, El Amante)

BRAZIL

• Φερνάντα Φαρίας Τζι Αλμπουκέρκι και Μαουρίτσιο Γιανέλι, Πρισνέζα, μτφ. Κώστας Κουρεμένος, Δελφίνι 1994, σ.164, ((Fernanda Farias de Albuquerque, Maurizio Jannelli, Princesa)

CHILE

• Πάμπλο Σιμονέττι, Η λογική των Εραστών, μτφ. Τιτίνα Σπερελάκη, Πατάκη 2010, σ/318, (Pablo Simonetti, La razon debos amantes)

ARGENTINA

• Μανουέλ Πουίγκ, Το φιλί της γυναίκας αράχνης, μτφ. Ιάκωβος Κοπέρτι, Οδυσσέας 1984, σ.272, (Manuel Puigi, El Besodela Muzer Arana)

• Ρικάρντο Πίλια, Καμένα λεφτά, μτφ. Έφη Γιαννοπούλου, Καστανιώτη 2006, σ.210, (Ricardo Piglia, Plata Quemada)

•  Ρικάρντο Πίλια, Τεχνητή αναπνοή, μτφ. έφη Γιαννοπούλου, Καστανιώτη 2004, σ.254, (Ricardo Piglia, Respiracion artificial)

• Ρομπέρτο Άρλτ, Φάντασμα με κουστούμι, μτφ. Μαρία Μπεζαντάκου, Καλλιγράφος 2014, σ. 104, (Roberto Arlt, El traje del fantasma)

ΚΟΥΒΑ-CUBA

• Χοσέ Λεσάμα Λίμα, Paradiso, μτφ. από τα Ισπανικά, μελέτημα-κριτική παρουσίαση, Μανώλης Παπαδολαμπάκης, Ίνδικτος 2002, σ.724,  (Jose Lezama Lima, Paradiso)

• Σαρδουί Σεβέρο, Κόμπρα, μτφ. Μαριάννα Τυρέα-Χριστοδουλίδου, Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος, 1992, σ.218, (Sarduy Severo, Cobra)

• Ρείνάλντο Αρένας, Πρίν Πέσει η Νύχτα. Αυτοβιογραφία, μτφ. Αγγελική Βασιλάκου, Σύγχρονοι ορίζοντες 2001, σ.452, (Reinaldo Arenas, Antes que anochezca)

• Ρεϊνάλντο Αρένας, Ο Σελεστίνο πριν την Αυγή, μτφ. Χρύσα τσαλικίδου, Εξάντας 1984, σ.232, (Reinaldo Arenas, Selestino antes delabra)   

ΥΓ. -Επειδή εξακολουθώ να παραμένω ένας μαλακομπουκομένος υποστηρικτής της πολιτικής και κοινωνικής παρέμβασης της τέχνης μέσα στην κοινωνία και τις ζωές των ανθρώπων(φευ της προσωπικής μου ανοησίας), της ποιητικής αίσθησης του κόσμου, θα ήθελα να μην βρεθεί ούτε Θεός της αγάπης να τον ή τους συγχωρέσει ούτε αυτούς ούτε τις οικογένειές τους, γιατί η δήθεν αγάπη Του μας είναι άχρηστη, ούτε δικηγόρος να τους υπερασπιστεί, γιατί η νομική του επιστήμη είναι μόνο για τα εγκληματικά στοιχεία, ούτε ιερέας ή μοναχός να τους δώσει άφεση, στην εδώ και στην «άλλη» ζωή, μόνο και μόνο σαν σεβασμό στην παράδοση που ακολουθούν, γιαυτό που έπραξαν στο σκυλάκι στην Πελοπόννησο, με τις κροτίδες.Τα άτομα αυτά είτε είναι έλληνες είτε είναι ξένοι είτε είναι πιστοί είτε είναι άπιστοι, δεν έχουν θέση στο περβόλι της ζωής. Τους αξίζει ο Μωσαϊκός Νόμος. Ο μόνος νόμος που καταλαβαίνουν τέτοια ανθρωπόμορφα κτήνη. Ακόμα και στην περίοδο του Μεσαίωνα το Κακό είχε τα όριά του. Υπήρχαν ανθρώπινες δυνάμεις που προσπαθούσαν να το αναχαιτίσουν. Δυναμική αντίδραση από όλους μας. Διαφορετικά, ας συναζόμαστε σε βυζαντινούς ναούς με ιεροπρέπεια και μουσικό στόμφο, ή στο Ίδρυμα Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος και ας ψάλλουμε την ακατάσχετη αγαπολογία μας και ας περιμένουμε την ανάσταση των πάντων, ακόμα και αυτών των δολοφόνων.

-Η πασχαλινή σκέψη μας, όχι στα αρνιά που θα σουβλίσουν οι συμπατριώτες μας αλλά, στους Καναδούς εφήβους που χάθηκαν στο παγωμένο τοπίο από τροχαίο, που οι μανάδες τους ίσως και να μην άκουσαν ποτέ το «Ω Γλυκύ μου Έαρ…» και σε αυτούς που σκοτώθηκαν στην Γερμανία.

- Παρακολούθησα ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ στην ΕΡΤ για την ιστορική πόλη της Ιερουσαλήμ. Όσοι μίλησαν, ξένοι και έλληνες μίλησαν από καρδιάς και με ζήλο αγάπης για τον τόπο γέννησης και διαμονής τους εκεί. Ιδιαίτερα ο έλληνας που με πάθος  και καθαρή σκέψη, εξιστορούσε την περιπέτεια της πόλις παράλληλα με την ζωή του. Ο γεννημένος το 1928 έλληνας, ανέφερε ότι μόνο 5 χρόνια στην διάρκεια του βίου του είχε ειρήνη η πόλη. Τον υπόλοιπο καιρό βρίσκονταν πάντα σε πόλεμο ή σε εμπόλεμη κατάσταση. Θα μείνω όμως σε μια παρατήρηση που έκανε ένας ξένος ξενοδόχος της πόλης καθώς μιλούσε για αυτήν μέσα στον χρόνο, ό οποίος μεταξύ άλλων σωστών πραγμάτων είπε τα εξής περίπου. «Οι θρησκείες, οι τρείς οι μονοθεϊστικές που είχαν ή έχουν μεγάλη επιρροή στους πιστούς ανθρώπους και βρίσκονται εδώ, σήμερα πια δεν αφορούν τους ανθρώπους που είναι ακόμα διαιρεμένοι και πολεμούν ο ένας τον άλλον, η μια ομάδα πιστών την άλλη, οι θρησκείες σήμερα αφορούν μόνο την κάστα των ιερέων, το ανώτατο ιερατείο, αυτών τον σκοπό εξυπηρετούν, και αυτών την κλειστή ομάδα διατηρούν στην εξουσία. Αυτόν τον λόγο αναπαράγουν και μόνο, για την δική τους και μόνο οικονομική επιβίωση και προβολή. Σημαντική επισήμανση όχι από τα χείλη κάποιου χριστιανού φιλοσόφου ή δασκάλου της κοινωνιολογίας, ή άθεου στοχαστή, αλλά από την εμπειρία ζωής και τον λόγο ενός απλού οικογενειάρχη κάτοικου της πόλης της Ιερουσαλήμ, που ζει και εργάζεται εκεί. Που βιώνει τα πολιτικά, θρησκευτικά και εκκλησιαστικά τεκταινόμενα άμεσα και καίρια για την δική του ζωή της οικογένειάς του και των συμπατριωτών του. Μακάρι να επαναληφθεί το ενδιαφέρον αυτό ντοκιμαντέρ, έστω και για δέκα μόνο ακροατές.

-Ενδιαφέρον ήταν και το ντοκιμαντέρ με τον τυφλό ψαρά που εξιστορούσε την ζωή του, το πείσμα του για ζωή, την υπερηφάνεια του να μην γίνει βάρος στους άλλους, το ήθος που διέθετε, αυτά που έλεγε. Και πάλι στην δημόσια ΕΡΤ. Άραγε, θα βρεθεί κάποιος καλλιτέχνης να γυρίσει τον βίο αυτόν, ενός απλού ανώνυμου ανθρώπου ταινία, ή να γράψουν ένα βιβλίο, ή μόνο οι συμμορίες των μεγάλων πόλεων χρίζουν ενδιαφέροντος και ο βίος του πάμπλο εσκομπαρ.

Βρισκόμαστε όλοι μέσα σε ένα σύγχρονο της ζωής Κολοσσαίο.

Γιώργος Μπαλούρδος

Πειραιάς 8/4/2018