Αφιέρωμα στον ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟ

ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ

Αποδελτιώνω μερικά ακόμα τεύχη του περιοδικού Επτά Ημέρες της Καθημερινής, καθώς παρατήρησα ότι μετά την δημοσίευση στην ιστοσελίδα μπήκαν πάνω από 300 (άτομα ;) και είδαν την αποδελτίωση. Μέσα σε μία εβδομάδα περίπου 700 σημαδάκια μου έδειξαν ότι διάβασαν τα κείμενα για την κριτικό Μάρη Θεοδοσοπούλου και τα αφιερώματα του περιοδικού ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ της εφημερίδας Η Καθημερινή. Αυτό είναι ενθαρρυντικό για τις δύσκολες ημέρες που όλοι μας ζούμε, ότι υπάρχουν τόσα άτομα (;) που ασχολούνται με την ελληνική λογοτεχνία τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, και δεν ενδιαφέρονται μόνο πως θα εκδώσουν ένα βιβλίο τους ή θα προβάλλουν μόνο την δική τους δημιουργία. Θεμιτό και αυτό αλλά, ας γνωρίσουμε και τα έργα των άλλων, των πλησίον μας. Και ακόμα, δεν πάει στράφι ο κόπος και η κούραση της αποδελτίωσης και μεταφοράς στο μπλοκ. Είθε, να βρεθούν και άλλοι πρόθυμοι να συμπληρώσουν τα δικά μου κενά και να αρχίζουν να αποδελτιώνουν σιγά-σιγά όλο αυτό το διάσπαρτο υλικό των περιοδικών λογοτεχνικών και μη, που κυκλοφόρησε μετά την μεταπολίτευση και βοήθησε όσους αγαπούν τα γράμματα και τις τέχνες να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και να γνωρίσουν καλύτερα και χωρίς μεγάλο οικονομικό κόστος όλο αυτό το πολύοσμο και πολύχρωμο περιβόλι της ελληνικής γραμματείας και τέχνης. Και να συμπληρώσουν τα βιβλιογραφικά κενά.    

• Κυριακή 7/7/2002 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ, επιμέλεια αφιερώματος Πέγκυ Κουνενάκη

-Πέγκυ Κουνενάκη, Σουρεαλισμός και ρήξη

-Γιάννης Μπόλης, Ένα Κύμα Ονείρων

-Νίκη Λοιζίδη, Μια «ονειρική επανάσταση» ερήμην του Φρόιντ

-Μάνος Στεφανίδης, Ερωτισμός ψυχανάλυση και Εμπερίκος

-Φραγκίση Αμπατζοπούλου, Εμπειρίκος-Εγγονόπουλος: Μια ιστορική φιλία

-Μάρθα-Έλλη Χριστοφόγλου, Νίκος Εγγονόπουλος: ποιητής και ζωγράφος

-Γιάννης Μπόλης, Έλληνες εικαστικοί εκπρόσωποι

-Άρης Μαραγκόπουλος, Λογοτεχνία: Μοντερνικότητα και επιφύλαξη

-Ματίνα Καλτάκη, Σουρεαλιστικά στοιχεία στη δραματουργία του Βασίλη Ζιώγα

-Σωτήρης Τριβιζάς, Η Υποδοχή του ελληνικού Υπερρεαλισμού

-Αλέξανδρος Αργυρίου, Το περιοδικό «Υπερεαλισμός Α΄»

• Κυριακή 13/2/2005, Γιώργος Ιωάννου. Ένας συγγραφέας με «Το δικό μας αίμα», επιμέλεια αφιερώματος Βασίλης Αγγελικόπουλος

-Βασίλης Αγγελικόπουλος, «Ότι υπάρχει ένας συγγραφέας Γιώργος Ιωάννου το έμαθα φοιτητής το 1972…»

-Διονύσης Σαββόπουλος, Είχε το δώρο των σπλάχνων

-Θοδωρής Γκόνης, Η σκάλα του Ιακώβ

-Σωτήρης Δημητρίου, Η καρδιά του σταθερά ελκύεται από τους κακοπαθημένους

-Θ. Δ. Σαρηγιάννης, Γιώργος Ιωάννου 1927-1985: Ημερομηνίες από  τη ζωή και το έργο του

-Θ. Δ. Σαρηγιάννης, Εργογραφία για τον Γιώργο Ιωάννου-Βιβλία για τον Γιώργο Ιωάννου

-Γιώργος Αναστασιάδης, Η σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης μέσα από τα μάτια του

-Θωμάς Κοροβίνης, Ρεπορτάζ από τη Θεσσαλονίκη του σήμερα

-Βασίλης Αγγελικόπουλος, Μια συνέντευξη του το 1978 στην «Καθημερινή»

-Σοφία Ιακωβίδου, Η ανέφικτη πορεία προς την έξοδο από την ντουλάπα…

-Δημήτρης Κόκορης, Βίωμα θανάτου στον Γ. Ιωάννου: ποιητική και πεζογραφική εκδοχή

-Παντελής Μπουκάλας, Μεταφράζοντας Στράτωνος «Μούσα Παιδική», ως αντίδοτο

-Αντιγόνη Βλαβιανού, «Φυλλάδιο» -η επίπεδη επιφάνεια της ομορφιάς

-Γιώργος Αναστασιάδης, Για τα απολυτρωτικά ρεμπέτικα

-Γιάννης Κοντός, Μια βραδιά καρναβαλιού

-Κώστας Καφαντάρης, Τα μυθιστορήματα που δεν έγραψε

• Κυριακή 6/8/1995, Λογοτεχνία και Θάλασσα, επιμέλεια αφιερώματος Κωστής Λιόντης

-Κωστής Λιόντης, Αιώνιοι δεσμοί του Έλληνα με τη θάλασσα

-Αλίκη Παληοδήμου, Τα ναυτικά του Καρκαβίτσα. Αποτύπωσε το θαυμασμό του για το υγρό στοιχείο στα «Λόγια της Πλώρης»

-Αχιλλέα Σούλτου, Πέντε κοσμοπολίτες. Οι Κωνσταντίνος Ν. Ράδος, Παύλος Νιρβάνας, Άγγελος Τανάγρας, Παντελής Χορν και Θέμος Ποταμιάνος

-Ιάκωβος Μ. Βούρτσης, Ο καπετάνιος Δ. Ι. Αντωνίου. Ολιγογράφος ποιητής, οι στίχοι του είναι πολύτιμες αποστάξεις σαράντα ολόκληρων χρόνων

-Μαίρη Μικέ, Γραφές των μακρινών θαλασσών. Η πολύχρονη θητεία του Νίκου Καββαδία στη θάλασσα στάθηκε καταλυτικός παράγοντας στην ποίησή του

-Νίκος Γρηγοράκης, Χαράκτες εικονογραφούν το «Πούσι»

-Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Μικρή πράσινη θάλασσα. Ο Οδυσσέας Ελύτης παραμένει στη συνείδηση του κοινού ως ο κατ’ εξοχήν ποιητής του Αιγαίου

-Λουκάς Κούσουλας, Με τη ματιά του Βασίλη Λούλη. Ο συγγραφέας που έβλεπε χωρίς ψευδαισθήσεις τον κόσμο της θάλασσας

-Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Θαλασσινή Ανθολογία. Ποιοι συγγραφείς δεν θα έπρεπε να λείπουν από μια ανθολόγηση γύρω από τη θάλασσα

-Γιάννης Κουβαράς, Λογοτεχνία Καταστρώματος. Ένας σύντομος περίπλους στο λογοτεχνικό έργο νεότερων συγγραφέων που δούλεψαν ως ναυτικοί

-Γιάννη Χατζημανωλάκη, Οι λογοτέχνες του Πειραιά. Το λιμάνι και η θάλασσα αποτελούν κύρια πηγή έμπνευσης και δημιουργίας στο έργο τους.

-Περιοδικά για τη θάλασσα. Μερικά από τα έντυπα που καταγράφουν κάθε δραστηριότητα γύρω από το υγρό στοιχείο

-Γιώργος Ζεβελάκης, «Ναυτική Ελλάς»: το μακροβιότερο περιοδικό

-Στέφανος Σταμάτης, Η αλμυρή μελάνη. Μέλβιλ, Κόνραντ. Ουγκό και Λόντον τα κορυφαία αναστήματα της θαλασσινής λογοτεχνίας

• Κυριακή 21/8/2005, Τα πλοία γράφουν ιστορία, επιμέλεια αφιερώματος Απόστολος Δελής

-Απόστολος Δελής, Επτά πλοία αφηγούνται το χθες

-Απόστολος Δελής, Βίκινγκς: Θαλασσοπόροι και καραβομάστορες

-De Lars Scholl, Το χανσεατικό κογκ της Βρέμης

-Γιάννης Νάκας, Mary Rose: ένα πλωτό φρούριο

-Τζελίνα Χαρλαύτη, Γιατί βυθίστηκε το Vasa;

-Dr. Prud’ Homme Van Reine,  Το Amsterdam της Εταιρίας Ανατολικών Ινδιών

-Ανέλπιστη λεία για συμμορία λαθρεμπόρων

• Κυριακή 24/8/2003, ΙΟΝΙΟ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑ, επιμέλεια αφιερώματος Ελευθερία Τραϊου

-Γεράσιμος Δ. Παγκράτης, Στη ρότα της Βενετίας

-Ματθαίος Βεργής

-Νίκος Στ. Βλασσόπουλος, Η δυναμικότητα της ιονικής ναυτοσύνης

-Οι κουρσάροι Αγγλι-Γκρεκ

-Βασίλης Καρδάσης, Από το Ιόνιο στον Δούναβη και την Αζοφική

-Ελένη Μπενέκη, Γαλαξείδι, η ακμή των ιστιοφόρων

-Νεράιδα φανερώθηκε

-Κώστας Α. Δαμιανίδης, Ναυπηγική παράδοση

-Τζελίνα Χαρλαύτη, Από το Ιόνιο στους ωκεανούς

-Η χρεωκοπία του Αμπατιέλου

-Α. Ι. Τζαμτζή, Όλοι με την Πύλαρο

-Γιάννη Θεοτοκά, Συνέχεια και ανανέωση

-Αλεξάνδρα Κραντονέλλη, Κουρσάροι στο Ιόνιο  

• Κυριακή 28/6/1998, Αστυνομική Λογοτεχνία, επιμέλεια αφιερώματος Πέγκυ Κουνενάκη

-Πέγκυ Κουνενάκη, Αναζητώντας τον δολοφόνο… Η αστυνομική λογοτεχνία είχε πάντα φανατικούς θαυμαστές αλλά και πολέμιους

-Δημήτρη Α, Χανού, «Μάσκα» και Απόστολος Μαγγανάρης. Ο δημοσιογράφος που άλλαξε τον περιοδικό Τύπο και εξέδωσε τα πρώτα αστυνομικά περιοδικά

-Ανδρέας Αποστολίδης, Η γοητεία των λαϊκών ντετέκτιβ. Ο λόγος του αστυνομικού αφηγήματος στα λαϊκά περιοδικά.- Η άνοδος και η πτώση

-Γιώργος Χατζηδάκης, Έρχονται οι Ελληνοαμερικανοί! Τρείς γενιές δημοσιογράφων και συγγραφέων «πλαστογράφησαν» διάσημα ονόματα

-Βάσια Τσοκόπουλου, Ο κόσμος του Γιάννη Μαρή. Ηρωάς του, ο  αστυνόμος Μπέκας που κυριολεκτικά γοήτευσε το ελληνικό κοινό

-Νίκος Βατόπουλος, Η αστυνομική εκδοτική «βεντάλια» Κλασικοί ντετέκτιβ αλλά και «πολιτικά ορθοί» ήρωες κυριαρχούν στη φιλολογία του είδους

-Φίλιππος Φιλίππου, Αρχετυπικοί ήρωες. Σέρλοκ Χολμς, Ηρακλής Πουαρώ, Μις Μαρπλ, Σαμ Σπέιντ, Φίλιπ Μάρλοου και άλλοι…

-Φίλιππος Φιλίππου, Έλληνες συγραφείς. Συνολικά αναφορά σε αυτούς που γοήτευσαν και δημιούργησαν μυθικούς αστυνομικούς και  ντετέκτιβ

-Τάσος Γουδέλης, Κινηματογράφος και μυστήριο. Ξένες αστυνομικές ιστορίες-σταθμοί στη μεγάλη οθόνη

-Αθηνά Κακούρη, Στο πετσί του… Μικρό αστυνομικό διήγημα, νοσταλγική αναφορά στο περιοδικό «Ταχυδρόμος»

-Νίκος Βατόπουλος, Τα βιβλία τσέπης. Το αστυνομικό μυθιστόρημα μεταπολεμικά συνδέθηκε με το περίπτερο και πέρασε πολλές εκδοτικές φάσεις

•Κυριακή 17/3/2002, Ο ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία, επιμέλεια αφιερώματος Κωστής Λιόντης

-Λουκία Δρούλια, Φιλελληνική λογοτεχνία

-Χρυσή Καρατσινίδου, Γαλλικός ρομαντισμός και ελληνική Επανάσταση     

-Αλέξης Πολίτης, Ο Φοριέλ και τα δημοτικά τραγούδια

-Μαριλίζα Μητσού, Γερμανικός Φιλελληνισμός

-Αικατερίνη Δούκα-Καμπίτογλου, Ρομαντικός φιλελληνισμός στην Αγγλία

-Σόνια Ιλίνσκαγια-Αλεξανδροπούλου, Ρώσικες ανταύγειες του ελληνικού αγώνα

-Φοίβος Γκικόπουλος-Γιάννης Τσόλκας, Απήχηση στον φιλολογικό κόσμο της Ιταλίας

     Αυτά είναι τα επτά αφιερώματα των ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΩΝ της εφημερίδα Η Καθημερινή. Πλούσια σε ύλη, με ενδιαφέροντα θέματα, πάνω στην τέχνη, τους συγγραφείς, την ιστορία, την παράδοση. Καταξιωμένοι και έμπειροι καθηγητές, ιστορικοί, συγγραφείς υπογράφουν τα κείμενα και μας φωτίζουν πτυχές και γεγονότα του ελληνικού πολιτισμού και της παράδοσης. Ορισμένα από αυτά τα αφιερώματα-που έχω ακόμη υπόψη μου, εκδόθηκαν ανά τετράδα αυτόνομα σε ξεχωριστό χαρτόδετο τόμο με κόκκινο εξώφυλλο. Άλλα, έμειναν σαν ξεχωριστά τεύχη σαν ένθετα μέσα στην εφημερίδα. Πάντως για την ιστορία οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η πολιτική αυτή σοβαρή εφημερίδα κάτω από την καθοδήγηση της Ελένης Βλάχου αλλά και άλλων, είτε με τα μικρά και καλαίσθητα βιβλία που κυκλοφόρησε παλαιότερα πριν την δικτατορία τους τόμους των εκδόσεων «ΓΑΛΑΞΙΑΣ» είτε με τα ένθετα των περιοδικών μετά την μεταπολίτευση πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες στον χώρο της τέχνης και του πολιτισμού, των γραμμάτων και των τεχνών. Κατέβασε θα λέγαμε, χρησιμοποιώντας έναν κοινόχρηστο πολιτικό παλαιό όρο, την τέχνη στον λαό. Μπορούσε κάθε ελληνικό σπίτι, κάθε οικογένεια ανεξάρτητα της οικονομικής της κατάστασης να αυτομορφωθεί, να γίνει κοινωνός του πλούτου της χώρας του και παγκοσμίως. Το ίδιο έπραξε με άλλο τρόπο και η εφημερίδα «Το Βήμα» με τις επιφυλλίδες του και τα ένθετά του, όπως και η κομματική εφημερίδα της αριστεράς «Η Αυγή». Η εφημερίδα αργότερα «Ελευθεροτυπία». Δημοσιογραφικά έντυπα που κόσμησαν την ελληνική δημοσιογραφία και τίμησαν τον επαγγελματικό τους χώρο.

Γιώργος Μπαλούρδος

Πειραιάς 9 Απριλίου 2018